Në qarqet mediatike ka një frazë të re popullore, deri diku shqetësuese, këtë muaj: “Shmangia selektive e lajmeve”.
Kjo frazë vjen nga edicioni më i ri i Raportit vjetor të Lajmeve Dixhitale të Institutit Reuters.
Ndërsa shumica e njerëzve “mbeten të angazhuar dhe ndjekin rregullisht lajmet, ne zbulojmë se shumë gjithashtu zgjedhin gjithnjë e më shumë të racionojnë ose kufizojnë ekspozimin ndaj tyre, ose të paktën ndaj llojeve të caktuara të lajmeve,” shkruajnë studiuesit. Dhe ata përmendën një sërë arsyesh për ta bërë këtë.
Raporti i institutit cilësohet si “studimi më gjithëpërfshirës i konsumit të lajmeve në mbarë botën”. Ishte Rasmus K. Nielsen, drejtor i Institutit Reuters për Studimin e Gazetarisë, ai që përshkroi fenomenin.
Analistët e medias kanë shkruar shumë për lodhjen nga lajmet në SHBA, shpesh në lidhje me ciklet rraskapitëse të lajmeve të lidhura me Trump, por Nielsen e ka parë atë edhe në vende të tjera. Sondazhet e institutit Reuters me lexuesit e lajmeve në internet në 46 tregje gjetën një sasi në rritje të “shmangjes së lajmeve” nga Brazili në Australi, në Britani dhe në SHBA.
Disa njerëz thjesht kanë “më pak interes për lajmet se sa në të kaluarën,” tha Nielsen. Dhe madje edhe mes njerëzve që përgjithësisht janë konsumatorë të zjarrtë të lajmeve, shumë prej tyre “i shmangin në mënyrë selektive lajmet shpesh ose ndonjëherë”, qoftë për shkak se tema specifike i lodh, i mërzit ose sasia e informacionit është dërrmuese.
“Kur i pyetëm pse, një pjesë e kësaj ka të bëjë me politikën. Disa do të thonë se i shohin lajmet të pabesueshme ose të njëanshme.” – u shpreh Nielsen. Por bëhet fjalë për më shumë se kaq. “Një numër i madh i atyre që i shmangen në mënyrë selektive lajmeve thonë se lajmi ka një efekt negativ në humorin e tyre”, shtoi drejtori i Institutit të Reuters.
Mendoni pak: Një transmetim i pafund lajmesh në ekranin e telefonit është si një ulërimë therëse, shumë e ndryshme nga, për shembull, një transmetim lajmesh gjysmë ore që përfundon gjithmonë me sport ose një histori që ju bën të ndiheni mirë. Në të njëjtën kohë, interneti përmban një numër po aq të pafund alternativash ndaj lajmeve. Nuk është çudi pse më shumë njerëz po vetë-raportojnë se po ndryshojnë zakonet e tyre.
Këtë po e ndjejnë edhe gazetarët. “Gjatë muajve të fundit, ne kemi kaluar nga një tragjedi e tmerrshme në tjetrën,” shkroi kryeredaktori i HuffPost Danielle Belton në Twitter.
Autori dhe profesori Brian Klaas e quajti atë një “lak distopian” të lajmeve të tmerrshme “ku zbulimet e reja rreth një përpjekjeje të organizuar për grusht shteti ndiqet nga një pushkatim masiv i fëmijëve, i cili largohet nga lajmi nga humbja e të drejtave themelore, e cila largohet nga lajmet nga një kamion me emigrantë të vdekur, i cili…”
“Dhe kjo do të ndiqet nga lajmet nga cilido qoftë i pari,” shkroi Klaas në Twitter pas një varg titujsh tronditës në ditët e mëparshme që përfshinin fundin e të drejtave të abortit dhe zbulimin e më shumë se 50 emigrantëve që ishin gjetur të vdekur në një traktor-rimorkio në Teksas.
Gjatë një paneli diskutimi në Nju Jork të sponsorizuar nga Reuters, botuesja e Vox, Melissa Bell foli për “pafuqinë” që lexuesit ndonjëherë ndiejnë kur përballen me historira të zymta pas historirash të tjera të zymta. Ajo u kërkoi redaksive të mendojnë për prodhimin e gazetarisë “si një shërbim për audiencën” kundrejt thjesht një akti botimi.
“Moderimi“, jo shmangia, mund të jetë çelësi, shkroi shkrimtarja shkencore Susan D’Agostino në përgjigje të gjetjeve të Institutit Reuters.
Më poshtë janë disa gjetje të tjera që sintetizon CNN nga raporti i Reuters.
Gjendje stresuese e mediave dixhitale
– Drejtori i Institutit të Reuters, Nielsen kujtoi se “ky është tregu më konkurrues për vëmendje në historinë njerëzore.”
– Në përgjithësi, thuhet në raport, “besimi në lajmet ka rënë në pothuajse gjysmën e vendeve në sondazhin tonë dhe është rritur në vetëm shtatë, duke përmbysur pjesërisht fitimet e bëra në kulmin e pandemisë së Coronavirus.”
– Në SHBA, “ata që vetë-identifikohen nga e djathta kanë më shumë se dy herë më shumë gjasa të mos i besojnë lajmet krahasuar me ata të majtët. Në fillim të vitit 2021 vetëm 14% e atyre në të djathtën politike thanë se u besonin lajmeve. ” Nuk është kështu në vendet e tjera. “Në Finlandë,” tha raporti, “ne nuk shohim pothuajse asnjë ndryshim në besimin e lajmeve bazuar në politikë.”
– Ndërsa disa modele abonimi (subscripitons) janë inkurajuese, “shumica e publikut nuk po paguan për lajmet” dhe shumë nuk duan të paguajnë, vuri në dukje Nielsen.
– Një nga sllajdet e tij titullohej “revolucioni i Substack ka ende rrugë për të bërë”. Afërsisht 1 në 5 amerikanë paguan për çdo formë të lajmeve në internet, zbuluan studiuesit, dhe vetëm 7% e tyre “aktualisht paguajnë për një email gazetari”. Me fjalë të tjera, ka shumë hapësirë për rritje.
– Kur studiuesit pyetën: “Cila është mënyra juaj kryesore për të arritur te lajmet?”, vetëm 23% e të anketuarve cituan vizita të drejtpërdrejta në faqet e internetit të lajmeve. Pjesa tjetër citoi “dyert anësore” si mediat sociale, kërkimi dhe alarmet celulare.
