Shqipëria është e para në Europë, kur bëhet fjalë për të ndërtuar. Të dhënat e Eurostat tregojnë se ndërtimi zuri në vitin 2020 rreth 10.4% të ekonomisë, gati dy herë më e lartë se mesatarja e Bashkimit Europian prej 5.6%.
Të dhënat e Eurostat tregojnë se edhe në vitin 2020, kur ekonomia u zhyt në krizë nga pandemia, ndërtimi në Shqipëri vijoi me ritme të larta. Pesha e këtij sektori në vlerën e shtuar bruto u rrit me 0.6 pikë përqindje.
Ndërsa një pjesë e konsiderueshme e fondeve të lira në ekonomi po orientohen në këtë sektor kryesisht në banesa rezidenciale në Tiranë dhe hotele në bregdet, në kontrast interesi për industrinë, – që ka efekt më lartë në zhvillimin e qëndrueshëm të një vendi dhe rritjes së vlerës së shtuar-, është ndër më të ulëtit në Europë.
Të dhënat e INSTAT tregojnë se pesha e industrisë në vlerën e shtuar bruto (që përjashton taksat dhe subvencionet) në Shqipëri, ishte 12.5%, në vitin 2020, e katërta më e ulët në Europë (përveç Maltës, Qipros dhe Luksemburgut) dhe shumë më poshtë sesa mesatarja e Bashkimit Europian prej 19%.
Rajoni e ka shumë më të zhvilluar sektorin e industrisë në krahasim me Shqipërinë. Rekordin e mban Kosova, me 24.1% të vlerës së shtuar, e fokusuar në termocentrale, përpunimin e hekur-nikelit etj.
E dyta është Serbia, industria e të cilit është gati dy herë më e lartë sesa e Shqipërisë, me 23.4% të vlerës së shtuar bruto. Industria është ndihmuar vitet e fundit në Serbi nga prodhimi i mjeteve motorike, duke nxitur dhe punësimin në këtë sektor.
Një tjetër raport i Kombeve të Bashkuara për investimet e huaja botërore në 2021 thekson se pavarësisht problemeve që pandemia shkaktoi në tregti dhe konsum, industria automotive në Serbi arriti të shënonte zgjerim, si fabrika e prodhimit të sediljeve të Magna dhe të Cooper Tire & Rubber (SHBA). Në qershor 2020, Magna, që është e pranishme prej 6 vitesh në Serbi, hapi fabrikën e re, ku planifikon punësimin e 1 mijë personave.
Po në qershor 2020, Cooper Tire Serbia njoftoi se po zbatonte një projekt për të rritur kapacitetin e prodhimit të gomave në fabrikën e saj në Kruševac, përmes një investimi prej 55 milionë dollarësh për përmirësimin e pajisjeve dhe zgjerimin e hapësirave. Projekti, që mbështetet edhe nga 8 milionë dollarë stimuj nga qeveria serbe, do të hapë rreth 120 vende të tjera pune.
Në Maqedoninë e Veriut, industria zë 19% të vlerës së shtuar bruto të ekonomisë.
Prej vitesh, Maqedonia e Veriut po tërheq investime në industrinë automotive, që janë kthyer në gjeneratorë punësimi. Johnson Matthey DOOEL, prodhuesi maqedonas i katalizatorëve dhe pjesëve të makinave, është kompania më e madhe në Maqedoninë e Veriut, me të ardhura 1.7 miliardë euro në 2020. Numri i të punësuarve i ka kaluar 1 mijë. Ky subjekt është dhe eksportuesi më i madh në Maqedoninë e Veriut dhe ka dy fabrika. Maqedonia e Veriut ka të zhvilluar dhe industrinë farmaceutike.
ALKALOID AD Skopje kishte të ardhura prej rreth 154 milionë eurosh në 2020-n, me rritje 20%, pas interesit të lartë për medikamente gjatë pandemisë.
Serbia dhe Maqedonia e Veriut kanë dhe nivelin më të lartë në rajon të eksporteve të mallrave e shërbimeve, në raport me Prodhimin e Brendshëm Bruto. Edhe në vitin 2020, Shqipëria vijoi ta ketë këtë tregues më të ulëtin në rajon, së bashku me Kosovën, në përkatësisht 23 dhe 22% të PBB-së në vitin 2020, nga përkatësisht 52% dhe 58% për Serbinë dhe Maqedoninë e Veriut, sipas të dhënave nga Banka Botërore.
E zhvilluar është industria dhe në Bosnjë Hercegovinë, me 22.9% të vlerës së shtuar. Shqipërisë i afrohet vetëm Mali i Zi (13.5%), ekonomia e të cili është e përqendruar më shumë te shërbimet.
Në Shqipëri, pesha e industrisë në vlerën e shtuar zbriti me -1.3 pikë përqindje në 2020-n (nga 13.8% në 2019), si rrjedhojë e pasojave të pandemisë, që çoi përkohësisht në mbylljen e aktivitetit të Bankers Petroleum (prodhuesit më të madh të naftës në vend) dhe Kurum (prodhuesit të çelikut)./ Monitor
