Kryediplomati i BE-së, Josep Borrell dhe komisioneri për Zgjerimin, Oliver Varhelyi kanë folur në përvjetorin e masakrës së Srebrenicës në vitin 1995, duke e quajtur atë një dështim dhe turp të Europës.
Masakra ndodhi për rreth një muaj në korrik të vitit 1995. Serbët vranë më shumë se tetë mijë burra dhe djem boshnjakë në qytetin e Srebrenicës dhe rrethinat e tij. Përveçse konsiderohet si masakër, ajo ngjarje njihet edhe si gjenocid dhe akt spastrimi etnik.
“Europa nuk e ka harruar atë që ndodhi në Srebrenicë dhe përgjegjësinë tonë për të mos qenë në gjendje të parandalojmë dhe ndalojmë gjenocidin. Në Srebrenicë, Europa dështoi dhe ne jemi përballur me turpin tonë”, thanë dy diplomatët në një deklaratë.
Ata thanë se lufta ruse kundër Ukrainës sjell kujtime të gjalla të atyre që u dëshmuan në luftën në Ballkanin Perëndimor në vitet ’90.
Luftërat e tjera në rajon në atë kohë përfshijnë luftën e Kosovës, ku serbët kryen masakra të shumta kundër shqiptarëve etnikë dhe shpërngulën më shumë se një milion shqiptarë, me mbi 1000 të zhdukur ende sot. Kjo masakër përfundoi me bombardimin e Serbisë nga NATO dhe më pas Kosova, ish-krahina Jugosllave shpalli pavarësinë, të cilën Beogradi ende nuk e njeh.
“Ndërsa shohim sigurinë dhe stabilitetin e Europës dhe rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla të tronditur thellësisht, na kujtohet nevoja për t’u ngritur në këmbë për të mbrojtur paqen, dinjitetin njerëzor dhe vlerat universale. Europa nuk e ka harruar atë që ndodhi në Srebrenicë dhe përgjegjësinë tonë për të mos qenë në gjendje të parandalojmë dhe ndalojmë gjenocidin. Në Srebrenicë Europa dështoi dhe ne jemi përballur me turpin tonë”, vazhdon deklarata e tyre.
Ata shtuan se nuk ka vend në Europë për mohimin e gjenocidit, revizionizmin dhe glorifikimin e kriminelëve të luftës. Që Bosnja të vazhdojë në rrugën e saj drejt BE-së, ata shtuan se paqja, pajtimi, mirëkuptimi i ndërsjellë dhe dialogu duhet të jenë në krye të agjendës.
Ndërkohë, të enjten më 7 korrik, qeveria shqiptare më në fund miratoi një rezolutë mbi gjenocidin, pasi një rezolutë e paraqitur nga opozita dështoi në fillim të këtij viti.
“Qëndrimi i Shqipërisë është se mohimi i gjenocidit të kryer ndaj popullatës boshnjake të Srebrenicës nga forcat serbe të Bosnjës përbën shkelje të ligjit ndërkombëtar dhe promovon fenomenin e mosndëshkimit për krimet e luftës dhe cënimin e dinjitetit të më shumë se 8,000 civilëve të masakruar në Srebrenicë”, thuhet në rezolutë.
Rezoluta dënon gjithashtu “glorifikimin e autorëve, krijuesve dhe mbështetësve të këtij gjenocidi”, si dhe vrasjet dhe përdhunimet e shqiptarëve etnikë nga forcat serbe gjatë luftës së Kosovës.
Deputetët demokratë u përpoqën të përfshinin amendamentet që dënonin veprimet e Serbisë në Kosovë si gjenocid, por mocioni u refuzua nga shumica socialiste.
