Sipas INSTAT, paga mesatare mujore bruto në Shqipëri për vitin 2024 ka arritur në 77,500 lekë (rreth 770 euro). Në krahasim me vitin e kaluar, kjo përfaqëson një rritje prej 9.8% nominalisht dhe 7.6% realisht, pasi është marrë parasysh inflacioni.
Por përtej shifrave, realiteti është më kompleks.
Paga në euro duket e fryrë për shkak të zhvlerësimit të euros ndaj lekut. Nëse llogaritet me kursin e vitit 2022, paga reale është rreth 650 euro, ose 40% më e ulët krahasuar me mesataren e rajonit.
Krahasimi me rajonin nuk na favorizon:
Serbi: 1150 euro
Bosnje dhe Hercegovinë: 1100 euro
Mali i Zi: 1083 euro
Maqedonia e Veriut: 1020 euro
Shqipëri: 770 euro (ose 650 me kursin real)
Një tjetër problem është pabarazia mes sektorit publik dhe atij privat. Në vitin 2024, administrata publike në Shqipëri paguhet 30% më shumë se sektori privat, një diferencë që ishte vetëm 20% në fillim të vitit 2022. Në krahasim, në Serbi, të dy sektorët paguajnë pothuajse njësoj.
Përpjekjet për të rritur pagat përmes vendimeve politike dhe ndërhyrjeve të qeverisë nuk kanë dhënë rezultate afatgjata. Një fushatë kundër informalitetit nuk ka arritur të motivojë bizneset që të ofrojnë paga më të mira.
Ekspertët bien dakord që rritja e pagave duhet të vijë si rezultat i rritjes së produktivitetit, jo përmes urdhrave administrativë. Vetëm një ekonomi që investon në aftësi, teknologji dhe inovacion mund të rrisë në mënyrë të qëndrueshme të ardhurat reale.
Shqipëria ka bërë hapa përpara, por ritmi nuk mjafton për të kapur vendet fqinje. Sfida kryesore tani është: si të rriten pagat në mënyrë të natyrshme, përmes punës më të mirë dhe më efikase?
