Historiani konservator i krahut të djathtë dhe euroskeptik Karol Nawrocki fitoi ngushtë zgjedhjet e balotazhit në Poloni. Rezultati është një goditje e rëndë për qeverinë proevropiane të Donald Tusk-ut.
Komisioni Shtetëror Zgjedhori Polonisë njoftoi të hënën në mëngjes se historiani konservator i krahut të djathtë dhe euroskeptik Karol Nawrocki kishte marrë 50.89% të votave në raundin e dytë të zgjedhjeve presidenciale të së dielës, duke e vendosur atë pak përpara rivalit të tij liberal-konservator dhe proevropian, Rafal Trzaskowski, me 49.11%.
Nawrocki do të bëjë betimin në gusht, duke pasuar Presidentin Andrzej Duda, i cili, pas dy mandateve, nuk mund të kandidonte më në zgjedhjet presidenciale.
Nawrocki, historian 42-vjeçar nga Gdańsku, u emërua nga partia opozitare Ligj dhe Drejtësi (PiS). PiS e paraqiti Nawrockin si “kandidat qytetar” të pavarur dhe jopartiak, megjithëse fushata e tij u financua dhe u organizua nga partia dhe platforma e tij ishte në përputhje me atë të PiS. “Ne kemi arritur të bashkojmë të gjithë kampin patriotik”, deklaroi Nawrocki, i cili shtoi se qëllimi i tij politik ishte “një Poloni pa emigrantë”.
“Ne fituam, sepse kishim të drejtë”, shtoi kreu i PiS, Jaroslaw Kaczynski.
Edhe mbështetësit e partisë Konfederata e Lirisë dhe Pavarësisë, e cila ka një krah ultranacionalist dhe një krah ekonomikisht liberal, votuan për Nawrockin. Shumica e mbështetësve të Grzegorz Braun, një politikan i ekstremit të djathtë dhe antisemit, gjithashtu mbështetën Nawrockin në votime.
Goditje e rëndë për qeverinë
Trzaskowski ishte kandidati i Platformës Qytetare (PO), partisë liberal-konservatore të Kryeministrit Donald Tusk. Kryebashkiaku 53-vjeçar i Varshavës kishte gjithashtu mbështetjen e partive të tjera në koalicionin qeverisës, Rrugës së Tretë (TD) dhe të së Majtës së Re.
Disfata e tij e papritur është një goditje e rëndë për qeverinë e Tusk. Gjatë fushatës së tij zgjedhore, Nawrocki nuk e mbajti të fshehur qëllimin e tij për të vazhduar politikën e Presidentit Duda për pengimin e qeverisë. Në 18 muajt që kur Tusk u kthye në pushtet, Duda ka përdorur shpesh të drejtën e vetos për të bllokuar reformat qeveritare, veçanërisht ato që lidhen me rivendosjen e sundimit të ligjit.
“Nawrocki do t’i ndalë politikat e brendshme në një ndalesë të tmerrshme dhe do t’ia vështirësojë jetën qeverisë”, tha politologia Barbara Brodzinska-Mirowska për TVN të dielën në mbrëmje.
Cili është qëndrimi i Nawrocki-t për çështjet kryesore të politikës së jashtme?
Nawrocki ka të ngjarë të zvogëlojë gjithashtu hapësirën e manovrimit të qeverisë në çështjet e politikës së jashtme.
Sipas Kushtetutës, Presidenti polak nuk është vetëm komandanti i përgjithshëm i Forcave të Armatosura, por ka rol edhe në politikën e jashtme.
Qëndrimi i Nawrockit për çështjet kryesore të politikës së jashtme bie ndesh me atë të qeverisë. Gjatë fushatës zgjedhore, ai foli kundër anëtarësimit të Ukrainës në NATO dhe në favor të vendosjes së kushteve për pranimin e vendit në BE.
Për çështjet e sigurisë, presidenti i zgjedhur favorizon besimin te SHBA, është euroskeptik dhe nuk i beson Berlinit. Ai gjithashtu dëshiron të vazhdojë përpjekjet për ta detyruar Gjermaninë të paguajë dëmshpërblime lufte ndaj Polonisë.
“Polonia po përballet me skenarin hungarez”, tha sociologu Robert Sobiech, i cili paralajmëroi se me Nawrockin, Polonia do të distancohet nga Evropa, ashtu siç ka bërë Hungaria me kryeministrin Viktor Orbán, dhe se PiS, së bashku me partinë e ekstremit të djathtë Konfederata e Lirisë dhe Pavarësisë, mund të kthehen në pushtet në vitin 2027.
Karusel emocional
Të dy kandidatët përjetuan një karusel emocional që nga momenti kur qendrat e votimit u mbyllën në orën 9:00 të mbrëmjes sipas orës të Evropës Qendrore. Sondazhet e hershme treguan se Trzaskowski (50.3%) kishte një epërsi minimale ndaj Nawrockit (49.7%).
“Ne fituam!” deklaroi Trzaskowski,i cili premtoi të fillonte zbatimin e programit të tij “si silurues” dhe u zotua të shtrihej tek të gjithë ata që votuan për kundërshtarin e tij.
Por euforia në ekipin e tij nuk zgjati shumë. Një tjetër sondazh i publikuar dy orë më vonë, i cili përfshinte rezultatet nga disa qendra votimi, e përmbysi rezultatin e pritur.
Një analizë fillestare tregon se ishin kryesisht meshkuj dhe persona të moshës 29 vjeç e poshtë që votuan për Nawrocki-n, ndërsa femrat dhe të moshuarit mbështetën Trzaskowski-n.
Skandale të shumta nuk e dekurajuan Nawrocki-n
Muajt e fundit, media ka ngritur një sërë akuzash të rënda kundër Nawrocki-t, i cili ka shërbyer si drejtor i Institutit të Kujtimit Kombëtar (IPN) të Polonisë që nga viti 2021.
Atë e akuzojnë për lidhje me individë të përfshirë në huliganizëm dhe krim të organizuar, dhe se kishte blerë me mjete të pandershme një apartament të subvencionuar nga shteti, prej një burri të pastrehë dhe alkoolik.
Nawrocki pranoi se kishte marrë pjesë në një përleshje masive të parapërgatitur midis mbështetësve të dy klubeve rivale të futbollit.
Platforma online ONET raportoi se, kur punonte për një kompani sigurie si student, Nawrocki organizonte prostituta për mysafirët në një hotel luksoz në Sopot, në bregdetin Baltik.
Por asnjë nga këto informacione nuk e pengoi kandidaturën presidenciale të Nawrockit.
Shkrimtari Slawomir Sierakowski foli për një “efekt bumerang”, duke shpjeguar se “theksimi ndërhyrës” i këtyre historive nga media, në fakt forcoi ndjenjën e solidaritetit me kandidatin.
Jacek Nizinkiewicz i gazetës Rzeczpospolita e quajti të hënën rezultatin “tërmet politik”. “Gjërat nuk do të qetësohen pas zgjedhjeve. “Polonia ka qenë aq thellësisht e ndarë për dy dekada sa presidenti i ri nuk do të jetë në gjendje t’i kapërcejë këto boshllëqe”, shkroi Nizinkiewicz. “Është për të pasur frikë se do të ndodhë e kundërta.”/DW
