Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky ka hedhur poshtë planin e paqes me 28 pika i propozuar nga presidenti i SHBA-së Donald Trump për ti dhënë fund luftës 4 vjeçare me Rusinë.
Donald Trump e konsideroi 27 nëntorin, Ditën e Falënderimeve, si një afat “të përshtatshëm” për të marrë një përgjigje mbi këtë dokument me 28 pika, i cili përfshin disa kërkesa ruse dhe për këtë arsye perceptohet nga shumë njerëz në Kiev si një formë kapitullimi.
“Ukraina mund të përballet me një zgjedhje shumë të vështirë: humbjen e dinjitetit ose rrezikun e humbjes së një partneri kyç”, tha Zelensky në një video-adresim drejtuar kombit, duke shtuar se vendi po kalon “një nga momentet më të vështira në historinë e tij”.
Në Moskë, Vladimir Putin vlerësoi se plani amerikan mund të “shërbejë si bazë për një zgjidhje përfundimtare paqësore” të konfliktit të nisur në vitin 2022. Ai tha se ishte gati për një “diskutim të plotë të të gjitha detajeve” të tekstit të hartuar nga Uashingtoni.
Në rast të një refuzimi nga ana e Ukrainës, “ngjarjet që ndodhën në Kupyansk do të përsëriten në mënyrë të pashmangshme në sektorë të tjerë kyç të frontit”, kërcënoi ai, duke iu referuar një qyteti në Ukrainën lindore, pushtimi i të cilit u mor nga ushtria e tij të enjten.
“Një paqe dinjitoze”
Mediat, përfshirë AFP-në, kanë publikuar këto propozime me 28 pika të mbështetura nga Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, të cilat kërkojnë që Kievi t’i lëshojë territor Rusisë, të heqë dorë nga anëtarësimi në NATO, të zvogëlojë forcat e saj të armatosura dhe të organizojë zgjedhje pas kësaj ngjarjeje.
Propozimet amerikane parashikojnë “një jetë pa liri, pa dinjitet, pa drejtësi”, shtoi zoti Zelensky. “Do të paraqes argumente, do të bind, do të propozoj alternativa”, vazhdoi ai, duke shtuar: “Nuk do ta tradhtoj kurrë […] betimin tim të besnikërisë ndaj Ukrainës”.
Pas kësaj, zoti Zelensky foli me zëvendëspresidentin e SHBA-së JD Vance rreth këtij plani, duke e siguruar atë se ai “vazhdon të respektojë” dëshirën e Donald Trump për t’i dhënë fund luftës.
Presidenti ukrainas zhvilloi gjithashtu konsultime emergjente me udhëheqësit francezë, gjermanë dhe britanikë, aleatët e tij në Evropë.
“Po punojmë mbi dokumentin e përgatitur nga pala amerikane” për të “siguruar një paqe të vërtetë dhe dinjitoze” për Ukrainën, tha ai në X pas bisedës telefonike me Emmanuel Macron, Keir Starmer dhe Friedrich Merz.
Ata bënë thirrje për një zgjidhje të konfliktit në Ukrainë që përfshin plotësisht Kievin dhe siguruan se çdo vendim kërkon “mbështetjen dhe konsensusin e përbashkët” të evropianëve dhe NATO-s, tha Elizeja në një deklaratë.
“Asgjë nuk duhet të vendoset për Ukrainën pa Ukrainën”, këmbënguli Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, pas një telefonate me zotin Zelensky.
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, tha se çdo “zgjidhje paqeje” për Ukrainën duhet të respektojë “integritetin e saj territorial”, në prag të një takimi të G20 në Johanesburg.
Territoret e humbura dhe një ushtri e reduktuar
Një zyrtar amerikan tha të enjten se plani i propozuar për Ukrainën përfshinte garanci sigurie nga Uashingtoni dhe aleatët e tij evropianë, ekuivalente me ato të NATO-s në rast të një sulmi të ardhshëm, duke konfirmuar raportet e shtypit.
Sipas këtij teksti, të parë nga AFP, Kievi duhet të angazhohet që të mos i bashkohet kurrë NATO-s dhe nuk do të sigurojë një vendosje të forcave perëndimore në tokën e tij, edhe pse plani parashikon vendosjen e avionëve luftarakë evropianë në Poloni për të mbrojtur vendin.
Ai përsërit disa kërkesa të bëra nga Kremlini shumë kohë më parë dhe të refuzuara më parë nga Kievi, duke përfshirë pritjen që Ukraina t’ia lëshojë Moskës lindjen e vendit dhe të pranojë pushtimin e një pjese të territorit të saj jugor.
Dy rajonet e pellgut minerar dhe industrial të Donbasit, Donetsku dhe Luhansku (Lindor), si dhe Krimea e aneksuar në vitin 2014, do të “njiheshin de facto si ruse, përfshirë edhe nga Shtetet e Bashkuara”, dhe Moska do të merrte territore të tjera ukrainase që janë ende sot nën kontrollin e Kievit.
Rusia do të shihte gjithashtu fundin e izolimit të saj nga bota perëndimore me riintegrimin e saj në G8 dhe heqjen graduale të sanksioneve, si dhe dëshirën e saj për ta distancuar përgjithmonë Kievin nga Aleanca Atlantike, e sanksionuar në Kushtetutën e Ukrainës.
Kievi duhet ta kufizojë ushtrinë e tij në 600,000 trupa dhe të kënaqet me mbrojtjen nga avionët luftarakë evropianë të vendosur në Poloni, ndërsa NATO do të angazhohej të mos stacionojë trupa në Ukrainë.
Në Kiev, fjala “kapitulim” ishte në buzët e të gjithëve të premten.
“Shpresoj vërtet që pala ukrainase do të refuzojë të zbatojë një marrëveshje të tillë”, tha për AFP-në studenti 18-vjeçar Danylo Domsky./ LA PRESSE
