-sidi education-spot_img
-2.5 C
Tirana
-sidi education-spot_img

Cili vend surprizë u dallua në vitin 2025 dhe pse, sipas Economist?

Kryesoret

Çdo vit, The Economist nxjerr në pah vendin e vitit, duke zgjedhur atë që ka bërë përmirësimet më mbresëlënëse, qoftë ekonomike, politike apo në mënyra të tjera. Për vitin 2025, dhe pavarësisht trazirave globale, Siria spikati, duke shënuar një transformim spektakolar politik.

Nga lufta në paqe

Në dhjetor të vitit 2024, Siria u trondit nga një ndryshim themelor kur diktatori Bashar al-Assad iku nga vendi pasi rebelët e pushtuan atë. Situata dukej e pashpresë dhe shumë kishin frikë se Siria do të shembej ose do të zëvendësohej nga një teokraci ekstreme islamike. Megjithatë, trajektorja politike e Sirisë i ka tejkaluar pritjet. Nën udhëheqjen e Ahmad al-Sharaa, Siria e re karakterizohet nga një ekuilibër i papritur midis stabilitetit dhe reformës. Pavarësisht sfidave të rëndësishme, të tilla si masakrat nga milicitë, shumë sirianë shohin një ndjenjë normaliteti në jetën e tyre.

Rimëkëmbja e Sirisë

Udhëheqja e Sarrah ka çuar në ndryshime të jashtëzakonshme politike. Edhe pse ai vazhdon të sundojë në një mënyrë fisnore, politikat e tij kanë shmangur kolapsin e pritur, duke ruajtur rendin në vend. Gratë nuk janë më të detyruara të mbulohen me burka, argëtimi lejohet dhe alkooli është përsëri i disponueshëm. Qeveria ka ndërmarrë hapa për të ndërtuar marrëdhënie pozitive me SHBA-në dhe shtetet e Gjirit, duke hapur rrugën për lehtësimin gradual të sanksioneve perëndimore. Kjo i ka lejuar ekonomisë së Sirisë të fillojë të rimëkëmbet, duke treguar shenja rritjeje pas viteve të shkatërrimit. Pavarësisht sfidave të mbetura, të tilla si milicitë dhe masakrat e pakicave, Siria është padyshim në një pozicion shumë më të mirë sesa ishte një vit më parë.

Një vend që po rindërtohet nga hiri

Në vitin 2025, Siria është një vend shumë i ndryshëm nga ai që ishte vetëm një vit më parë. Atmosfera nuk është më një atmosferë frike absolute dhe, ndërsa jeta mbetet e vështirë, është “pothuajse normale” për shumicën e qytetarëve. Rreth 3 milionë sirianë janë kthyer në atdheun e tyre, duke sugjeruar se, pavarësisht rreziqeve, ka shpresë për të ardhmen e Sirisë.

Pse Siria është vendi i vitit

Kontrasti midis viteve 2024 dhe 2025 është i habitshëm. Kalimi nga një diktaturë brutale dhe luftë civile në një vend relativisht paqësor dhe në rimëkëmbje është i habitshëm. Edhe pse e ardhmja e Sirisë mbetet e pasigurt dhe sfiduese, arritjet e vendit në vitin 2025 e bëjnë atë “Vendin e Vitit” nga The Economist – një njohje e rimëkëmbjes së jashtëzakonshme politike dhe qëndrueshmërisë së popullit të saj.

Përparimi i Argjentinës

Ndër pretendentët më të fortë për titullin në vitin 2025 ishte Argjentina, e cila ka arritur një kthesë mbresëlënëse ekonomike nën udhëheqjen e Presidentit Javier Milley, i cili, pavarësisht rezistencës, zbatoi reforma të ashpra liberale që synonin nxjerrjen e vendit nga stanjacioni ekonomik. Reformat e Milley përfshinin heqjen e kontrolleve të çmimeve, uljen e shpenzimeve dhe eliminimin e subvencioneve që shtrembëronin ekonominë. Pavarësisht vështirësive, reformat dhanë fryte, me inflacionin që ra nga 211% në vitin 2023 në 30% në vitin 2025 dhe varfërinë që u ul me 21 pikë përqindjeje.

Argjentina mbetet e cenueshme, me Peronistët, të cilët e kanë sunduar vendin për dekada, duke e vëzhguar nga afër, ndërsa Milley është i përfshirë në skandale dhe i njohur për qëndrimin e tij autoritar ndaj kritikëve të tij. Por nëse reformat vazhdojnë dhe sukseset janë të qëndrueshme, Argjentina mund ta ndryshojë kursin e saj përgjithmonë dhe të frymëzojë vende të tjera që përpiqen të rimëkëmben nga krizat ekonomike.

Kanadaja, Moldavia, Koreja e Jugut dhe Brazili kanë zhvilluar politikat e tyre

Në vitin 2025, disa vende u dalluan për zhvillimet e tyre politike, pavarësisht sfidave të skenës globale. Kanadaja, për shembull, zgjodhi një teknokrat serioz, në vend të një populisti, duke i rezistuar me sukses “ngacmimit” amerikan dhe duke demonstruar pjekurinë e saj politike. Në Moldavi, votuesit hodhën poshtë një parti pro-ruse, pavarësisht kërcënimeve dhe dezinformimit nga Moska, duke dërguar një mesazh të fortë kundër presioneve të jashtme. Koreja e Jugut, pas një kërcënimi serioz për demokracinë e saj, arriti të rikuperohej dhe të mbetej e qëndrueshme, ndërsa Presidenti Yun Suk-yeol, pasi dështoi të vendoste ligjin ushtarak vitin e kaluar, u gjykua për kryengritje në vitin 2025.

Rasti i Brazilit

Brazili ka qenë një model se si një vend mund t’i përgjigjet përpjekjeve të dhunshme për të përmbysur rendin e tij kushtetues. Në shtator, një gjykatë braziliane dënoi ish-Presidentin Jair Bolsonaro me 27 vjet burg për një përpjekje për grusht shteti, duke shënuar herën e parë në historinë e vendit që një komplotist grushti shteti është ndëshkuar rëndë. Në të njëjtën kohë, qeveria ka arritur të frenojë shkallën e shpyllëzimit në Amazonë deri në vitin 2025, duke ndihmuar në ngadalësimin e ndryshimeve klimatike, megjithëse politika e jashtme pro-ruse e Brazilit ka dëmtuar rekordin e tij të përgjithshëm.

/5pyetjet.al

spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
- Advertisement -spot_img

Më tepër

- Advertisement -spot_img

Lajmet e fundit