Nga Zef Preçi
Nga analiza e të dhënave statistikore të ofruara në raportimet zyrtare të publikuara nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, DPT, rezulton se në periudhën 2018-2020 janë referuar në Prokuroritë e Republikës 786 denoncime për çështje penale, nga të cilat 333 raste ose më shumë se 42% e totalit për krijim skemash mashtruese me TVSH-në dhe fshehje e të ardhurave. Ndërsa vetëm rastet për “krijim skemash mashtruese me TVSH” zënë 3% të denoncimeve të këtij institucioni, ndonëse pesha specifike në fondet e papaguara ndaj shtetit sipas ligjit përllogaritet në 32 miliardë lekë.
Për vitin 2021, DPT ka publikuar dy dokumente zyrtare, por asnjëri nuk ofron të dhëna statistikore të kahasueshme me vitet e mëparshme dhe raporti zyrtar vjetor është pasqyrë e trajnimeve, udhëtimeve, tenderave, marrëveshjeve kombëtare dhe ndërkombëtare, por jo rezultatesh në punën për të cilën i ngarkon ligji.
Për vitin 2021, të bie gjithashtu në sy se DPT raporton:
- Marrëveshje Bashkëpunimi për përcaktimin e punonjësve të atashuar pranë njësisë speciale anti-korrupsion dhe anti-evazion, midis Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve dhe Njësisë Speciale Antikorrupsion dhe Anti-evazion.
- Ndryshimi i Marrëveshjes së Bashkëpunimit midis Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve dhe Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave;
- Marrëveshje Bashkëpunimi “Për Shkëmbimin e Informacionit midis dy Institucioneve në Luftën kundër Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit” midis BKH dhe DPT. [Për më shumë lexo faqen 32 të Raportit Vjetor].
Në raportimet vjetore të Tatimeve, Prokurorisë, qeverisë apo INSTAT nuk ofrohen të dhëna zyrtare mbi vjeljen e detyrimeve fiskale sipas zërave të evazionit. Asnjë nga përfaqësuesit politikë në Kuvendin e Shqipërisë nuk ka adresuar pyetje për kërkesë llogarie në këtë drejtim.
Sa u takon kompanive fantazmë apo të krijuara posaçërisht për të kanalizuar fondet buxhetore që janë paguar në zbatim të kontratave koncesionare të inceneratorëve, vlen të theksohet se skema mafioze e rastit dhe disa nga emrat e tyre kanë dalë në publik edhe gjatë komisionit hetimor parlamentar “Tabaku” më herët gjatë këtij viti. Është interesant fakti se edhe pse DPT ka nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi institucionale të posaçme me SPAK-un pikërisht për të luftuar krimin e organizuar dhe korrupsionin e zyrtarëve të lartë, kjo nuk është funksionale as sot e kësaj dite.
Ndërsa dalja e sforcuar e ministres së Financave në Kuvend më herët kësaj jave për të marrë disa merita politike në gjoja referimet e DPT-së së pas vitit 2018 vetëm se e komplikon më shumë problemin dhe provon mbrojtjen që ekipi qeveritar po i bën kësaj afere.
Cilido qytetar i përgjegjshëm i këtij vendi e di që nëse për çfarëdo arsyeje, duke përfshirë edhe përfitimet nga kontratat koncesionare, një biznes siguron të ardhura të pamerituara/të paligjshme apo ju shmanget detyrimeve fiskale [dhe kjo verifikohet lehtësisht nga librat e shitjes/blerjes dhe rimbursimet e TVSH), atëherë hapi i parë korrigjues është angazhimi i DPT për të nxjerrë të ardhurat tatimore përmes bllokimit të llogarive bankare, bllokimit të aseteve (eventualisht edhe sekuestrimin) dhe bllokimin e aktivitetit të këtyre kompanive, duke përfshirë edhe bashkëpunimin me Autoritetin Kontraktor për ndërprerjen e përkohshme të financimit buxhetor të kontratës koncesionare përkatëse deri në sqarimin e rrethanave nga organi i akuzës.
Nëse kthehemi pas në kohë dhe shohim vetëm mbrojtjen me zë të lartë që z. Rama iu ka bërë publikisht herë mbas here këtyre kontratave, si dhe vazhdimin e pakuptimtë të financimit të inceneratorit të Tiranes me vlerën e plotë për njësi prej 29 Euro/ton pa u kryer incenerimi, flasin për një përfshirje më të gjerë të zyrtarëve të lartë në këtë aferë.
Kurse heshtja më shumë se një vit dhe ngadalësia e çuditshme e veprimit ligjor të SPAK-ut, edhe pse Komisioni Hetimor “Tabaku” si dhe denoncimet politike të LSI-së javën e fundit, debatet mediatike dhe nga radhët e ekspertëve të pavarur kanë sjellë prova dhe evidenca të mjaftueshme për të proceduar në mbrojtje të ligjshmërisë së shtetit, dëshmojnë për ndërhyrjet dhe presionin që segmente të interesuara të pushtetit, por ndoshta edhe të Mafias po bëjnë drejtpërdrejt mbi këtë institucion.
Në të njëjtën kohë, mungesa e veprimit institucional për të pezulluar përkohësisht financimin e inceneratorit të Tiranës dëshmon frikën e institucioneve përgjegjëse shtetërore në ekzekutiv dhe jashtë tij për t’iu afruar së vërtetës, e cila në këtë rast shihet qartë se nuk favorizon arrogancën qeverisëse, vendim-marrjet klienteliste dhe shkeljen e konkurrencës si dhe pasurimin e paligjshëm që sjellin kontrata qeveritare të kësaj natyre. Kjo bën që qëndrimi i SPAK ndaj kësaj afere të jetë një test profesionalizmi dhe integriteti për këtë institucion, si dhe një “gur prove” jo vetëm për drejtësinë në reformim e sipër, por edhe për qetësinë sociale dhe debatin profesional në qarqet akademike dhe debatin politik në vendin tonë në muajt që vijnë.
