Një ofertë për bashkëpritjen e Euro U-21 nga Shqipëria dhe Serbia, është një projekt i pamundur në futbollin dhe politikën evropiane.
Federatat e futbollit të fqinjëve ballkanikë janë bashkuar çuditërisht në përpjekje për të bindur UEFA-n që t’u japë atyre Kampionatin Evropian të U-21 për meshkuj 2027, në një votim që pritet në dhjetor.
Kanë kaluar pak më pak se 10 vjet që nga loja famëkeqe me dron në Beograd dhe kujtimet e freskëta për këtë kanë nxitur kundërshtimin ndaj ofertës së 2027-ës nga disa tifozë, si dhe kapiteni i Shqipërisë në atë mbrëmje.
Një dron që mbante një flamur nacionalist shqiptar shkaktoi kaos kur fluturoi mbi stadium dhe zbriti në nivelin e fushës, ndërsa Serbia priste Shqipërinë për një lojë kualifikuese të Euro 2016 në tetor 2014.
Përplasjet mes lojtarëve që më pas zbritën tifozët serbë në fushë, bënë që loja të ndërpritet. Rezultati u vendos vetëm nëntë muaj më vonë nga një gjykatë në Zvicër.
Tensionet historike ishin rritur nga konfliktet në Ballkan në vitet 1990 dhe veçanërisht që nga viti 2008 kur shumica e shqiptarëve etnikë shpallën pavarësinë në ish-krahinën serbe të Kosovës. Serbia refuzon ta njohë atë pavarësi dhe e konsideron Kosovën djepin e shtetësisë së saj dhe fesë së krishterë ortodokse.
Në këtë gjendje loje, Serbia dhe Shqipëria – të cilat u kualifikuan në Euro 2024 në Gjermani – shpresojnë të organizojnë së bashku një nga turnetë më të mëdhenj të UEFA-s.
“Në realitet është një projekt 100% futbolli”, tha presidenti i Federatës Shqiptare të Futbollit Armand Duka për Associated Press në një intervistë të fundit. “Ky është në fakt një mesazh shumë i mirë politik që ne mund ta përcjellim. Historia mes Serbisë dhe Shqipërisë është e njohur”.
Ka pasur rezistencë. Një grup tifozësh të ekipit kombëtar hodhën bojë të kuqe nëpër muret pranë federatës dhe bashkangjitën imazhe të konflikteve historike me Serbinë.
Grupi “Tifozat Kuq e Zi” tha se Shqipëria ka mjaft fqinjë ndaj “pse kalojmë Kosovën për t’i dhënë ndihmë Serbisë”?
“Ne patëm disa reagime negative nga fansat, kryesisht, dhe disa grupe interesi, por jo nga qeveria shqiptare,” tha Duka për AP.
Një ofertë e përbashkët për turneun me 16 ekipe nuk ishte plani fillestar dhe Kosova nuk ishte një opsion i zbatueshëm, pasi ka vetëm një stadium të nivelit të UEFA-s me vetëm 14,000 vende.
Duka pranoi se bashkë-pritja i jep Shqipërisë një shans më të mirë për të fituar dhe do të thotë të ofrojë vetëm katër stadiume në vend të listës së plotë të turneut me tetë stadiume.
Vendi i spikatur në Tiranë është stadiumi i ri kombëtar, Arena Kombëtare me 22,000 vende. Ajo u hap në 2019 dhe organizoi finalen e parë të Europa Conference League dy vjet më parë.
“Ndoshta 10 vjet më parë ishte e paimagjinueshme që do të kishim një shans për të ofruar ofertë”, tha Duka përmes një përkthyesi.
Edhe Shqipëria ka më shumë ndikim në UEFA. Duka u zgjodh në komitetin ekzekutiv të UEFA-s në vitin 2019 dhe së fundmi u promovua në postin e nënpresidentit.
Në fushë, skuadra e Shqipërisë duke përfshirë disa shqiptarë kosovarë tani përgatitet për një Euro të dytë në tetë vjet. Ajo kryesoi grupin duke dalë përpara Republikës Çeke dhe Polonisë.
Debutimi në Euro 2016 u ndihmua nga verdikti përfundimtar për shkak të dronit duke e renditur Shqipërinë mbi Danimarkën e vendit të tretë.
Gjyqtarët e Gjykatës së Arbitrazhit fajësuan organizatorët serbë për mospërfundimin e ndeshjes në Beograd dhe rrëzuan vendimin e UEFA-s për një fitore të paracaktuar për Serbinë. Fitorja 3-0 iu dha Shqipërisë.
Kapiteni i Shqipërisë në vitin 2016, Lorik Cana, i cili mbrojti flamurin që valvitej me dron, nuk është një adhurues i planit të bashkëpritjes.
“Nuk është hapi i duhur për mua”, tha Cana, i cili ka lindur në Kosovë. “Pa kapërcyer disa procese të normalizimit të marrëdhënieve, do të ishte e vështirë të kishim organizime të përbashkëta pavarësisht vullnetit të mirë nga federata”, tha ai.
Javë pas dronit, vizita e kryeministrit shqiptar Edi Rama në Beograd ishte e para e një kryeminsitri në 68 vjet.
Të dy vendet kanë aplikuar për anëtarësim në Bashkimin Evropian dhe kanë nisur negociatat me Brukselin. Shqipëria është anëtare e NATO-s ndërsa Serbia është ende në listën e pritjes.
“Nuk pres ndonjë reagim negativ nga qeveria e Kosovës”. tha Duka. “Plaga është ende pak e freskët, ka vetëm 25 vjet. Pra e kuptoj një reagim të caktuar. Por ne duhet të shkojmë përtej kësaj, të shohim përpara dhe të kemi një të ardhme më të mirë”, shtoi ai./Associated Press