Evropa po përgatitet për realitetin e ri dhe tërmetin që do të sjellë në marrëdhëniet transatlantike kthimi i Trump në Shtëpinë e Bardhë dhe revizionizmi i tij. Vetëm gjatë mandatit të tij të dytë, liderët europianë në Bruksel dhe në kryeqytetet e shteteve anëtare të BE-së nuk janë në panik përballë “cunamit” të Trump, pjesërisht sepse e kanë përgatitur, komenton ‘Politico’ në analizën e saj.
Prandaj reagimet e heshtura nga Brukseli ndaj asaj që Trump njoftoi në inaugurimin e tij, kërcënimet që ai shqiptoi dhe breshëria e urdhrave ekzekutivë që nënshkroi – duke përfshirë tërheqjen e SHBA nga Marrëveshja e Parisit për Klimën dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë, me presidenten e BE-së, Ursula von der Leyen, as që e përmendi me emër presidentin e ri të SHBA-së në takimin e djeshëm fjalimin e saj në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër.
Trump kërcënon se do të vendosë tarifa për vendet e BE-së – “Ata po na trajtojnë shumë keq”. Në fund të fundit, Trump, përveç kërcënimeve të tij për vendosjen e tarifave doganore ndaj vendeve evropiane – të cilat do të zbatohen nëse nuk blejnë naftë dhe gaz natyror amerikan – nuk i hapi letrat e tij në lidhje me mbështetjen për Ukrainën dhe të ardhmen e NATO-s si mburojë mbrojtëse të Evropës.
“Evropianët nuk duan luftime të reja me Trump”
Siç thuhet në artikull, reagimi i qetë i evropianëve ndaj fjalëve dhe deklaratave të Trumpit është i qëllimshëm, pasi ata nuk duan të fillojnë përleshje të reja me okupatorin e ri të Shtëpisë së Bardhë, përveçse të kuptojnë se predikimet dhe qortimet e tyre publike do të rezultojnë të kundërta.
Siç tha dje në Davos kancelari në largim i Gjermanisë, Olaf Scholz, ajo që kërkohet është “qetësia”. “Është shumë e qartë se presidenti Trump dhe administrata e tij do ta mbajnë botën nën thëngjill për vitet në vijim përsa i përket politikës së energjisë dhe klimës, politikës tregtare, politikës së jashtme, politikës së sigurisë dhe shumë fushave të tjera. Të gjitha këto mund dhe do t’i përballojmë pa emocione dhe indinjatë të panevojshme”, ka komentuar ai.
Dhe në mënyrë kuptimplote ai nënvizoi se “bashkëpunimi i ngushtë midis Evropës dhe SHBA-së është thelbësor për paqen dhe sigurinë në mbarë botën dhe është një forcë lëvizëse për zhvillimin e suksesshëm ekonomik”.
Evropa më e gatshme këtë herë për “uraganin” Trump
Por, përveçse nuk kërkojnë një luftë me administratën e re amerikane, evropianët janë më të përgatitur këtë herë për përplasje me Uashingtonin sesa gjatë mandatit të parë të Trump në Shtëpinë e Bardhë.
Për muaj të tërë, Brukseli dhe Britania kanë hartuar plane reagimi në rast të një lufte tregtare me SHBA-në, duke shpresuar nga njëra anë të bindin Trump që të mos vendosë tarifa ndëshkuese për mallrat evropiane dhe nga ana tjetër duke pasur një gamë të gjerë hakmarrja gati, sipas burimeve të cituara nga i njëjti medium.
Trump i ka treguar tashmë BE-së se si mund të shmangë më të keqen: “E vetmja gjë që ata mund të bëjnë shpejt është të blejnë naftën dhe gazin tonë natyror”, shpjegoi ai në një bisedë me gazetarët. Komisioni tashmë po e merr seriozisht këtë propozim dhe do ta diskutojë këtë çështje drejtpërdrejt me bashkëpunëtorët e presidentit amerikan.
“Duam të hapim një kanal komunikimi me ta dhe të shohim se si do të ecim. Prioriteti është ta diskutojmë herët, të flasim për interesat e përbashkëta dhe më pas të jemi gati për të negociuar”, tha zëdhënësja e Komisionit për ndryshimet klimatike dhe energjinë, Anna-Kaisa Itkonen.
Sa i përket çështjes së Ukrainës, liderët evropianë, përfshirë kryeministrin britanik Keir Starmer, po bëjnë plane për të treguar se janë gati të mbajnë mbi supe barrën dhe të negociojnë marrëveshjet e ardhshme me Trump për t’i provuar atij se janë partnerë të besueshëm dhe jo “Jumpers”.
Presidenti i SHBA-së udhëhiqet nga interesi vetjak dhe jo nga parimi dhe nuk dëshiron të shihet pasi Putini fitoi dhe ai ishte humbësi në një marrëveshje të keqe, siç tha një zyrtar i lartë perëndimor. Por, përtej goditjes ndaj egos së Trump, një marrëveshje e keqe për Ukrainën … ndoshta do të hapte oreksin e Kinës, të cilën edhe banuesi i Shtëpisë së Bardhë do ta urrente, shtoi ai.
“Trump e shtyn Evropën të forcojë mbrojtjen e saj”
Evropianët nuk i harrojnë kërcënimet e Trump gjatë mandatit të tij të parë për tërheqjen e SHBA nga NATO. Muajin e kaluar ai propozoi rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes të vendeve anëtare të NATO-s në 5% të PBB-së së tyre nga 2% sot – një objektiv që shumë shtete evropiane ende nuk e kanë “kapur”.
Franca me gojën e Emmanuel Macron dhe Estonia u bashkuan dje të martën me vendet që mbështesin këtë kërkesë të Trump në hijen e kërcënimit rus. “Fakti që ne duhet të bëjmë më shumë për mbrojtjen në nivel të BE-së sigurisht që nuk është lajm i ri dhe ka të bëjë më shumë me kërcënimin e Putinit dhe Rusisë sesa me atë se kush është në Shtëpinë e Bardhë”, tha një zyrtar i BE-së.
Sido që të jetë, kthimi i Trump në pushtet padyshim i ka sjellë evropianët përpara një realiteti të ri. Sipas Mujtaba Rahman, kreu i konsulencës për Evropën në rrezikun politik Eurasia Group, evropianët “tashmë ishin largpamës për mbrojtjen dhe sigurinë, dhe në tregti ata kanë shumë masa që janë gati t’i zbatojnë, por nuk do t’i bëjnë, kështu derisa ata të dinë se çfarë synon të bëjë Trump.”
“Në një kohë të një lufte të madhe [Rusi-Ukrainë] në Kontinentin e Vjetër, për Evropën rreziku për sa i përket kalibrimit të duhur të përgjigjes së saj është më i lartë se për çdo rajon tjetër në planet,” tha Leslie Vinjamouri. “Trump ka treguar se ai mbetet i paparashikueshëm dhe i gatshëm të testojë kufijtë e aleancave amerikane në mënyra krejtësisht të papritura. Kjo e bën të kuptuarit e synimeve të tij urgjente për liderët botërorë dhe tepër të vështirë,” vuri në dukje ai.
