Një titull në të përditshmen liberale izraelite Ha’aretz këtë javë e shprehu qartë këtë: “Cunami diplomatik po afron”, paralajmëroi ai, “ndërsa Evropa fillon të veprojë kundër ‘çmendurisë së plotë’ të Izraelit në Gaza”.
Sulmi diplomatik i kësaj jave ka marrë shumë forma, jo të gjitha të parashikueshme.
Nga dënimi i përbashkët ndërkombëtar i veprimeve të Izraelit në Gaza, deri te vrasja tronditëse e dy anëtarëve të rinj të stafit të ambasadës izraelite në Uashington, kjo ka qenë, për ta thënë butë, një javë e trazuar për shtetin hebre.
Valët filluan të përplaseshin në brigjet e Izraelit të hënën në mbrëmje, kur Britania, Franca dhe Kanadaja lëshuan një deklaratë të përbashkët duke dënuar veprimet e saj “të shëmtuara” në Gaza.
Të tre paralajmëruan për mundësinë e “veprimeve të mëtejshme konkrete” nëse Izraeli do të vazhdonte ofensivën e tij të ripërtërirë ushtarake dhe nuk do të hiqte kufizimet për ndihmën humanitare.
Ata gjithashtu kërcënuan me “sanksione të synuara” në përgjigje të aktivitetit të Izraelit për ndërtimin e vendbanimeve në Bregun Perëndimor të pushtuar.
Pasoi një deklaratë nga 24 vende donatore, duke dënuar një model të ri të dhënies së ndihmës për Gazën, të mbështetur nga Izraeli.
Por ky ishte vetëm fillimi.
Të martën, Britania pezulloi bisedimet tregtare me Izraelin dhe tha se po rishikohej një plan rrugor për vitin 2023 për bashkëpunimin e ardhshëm.
Një raund i ri sanksionesh u vendos ndaj kolonëve hebrenj, përfshirë Daniela Weiss, një figurë e shquar që u shfaq në dokumentarin e fundit të Louis Theroux, The Settlers.
Ambasadorja e Izraelit në Londër, Tzipi Hotovely, u thirr në Ministrinë e Jashtme, një veprim që përgjithësisht rezervohet për përfaqësuesit e vendeve si Rusia dhe Irani.
Për ta përkeqësuar situatën për Izraelin, shefja e politikës së jashtme të BE-së, Kaja Kallas, tha se një “shumicë e fortë” e anëtarëve të bllokut favorizonte rishikimin e Marrëveshjes 25-vjeçare të Asociimit me Izraelin.
‘Mjaft është mjaft’
Arsyet për këtë breshëri dënimesh diplomatike dukeshin mjaft të qarta.
Provat se Gaza ishte më afër urisë masive sesa në çdo kohë që nga fillimi i luftës, pas sulmit të Hamasit në tetor 2023, po përhapnin valë tmerri në të gjithë botën.
Ofensiva ushtarake e Izraelit dhe retorika që e shoqëronte atë, sugjeronin se kushtet në territorin e goditur ishin gati të përkeqësoheshin përsëri.
Duke iu drejtuar deputetëve të martën, Sekretari i Jashtëm i Mbretërisë së Bashkuar, David Lammy, veçoi fjalët e Ministrit të Financave të Izraelit, Bezalel Smotrich, i cili kishte folur për “spastrimin” e Gazës, “shkatërrimin e asaj që ka mbetur” dhe zhvendosjen e popullsisë civile në vende të treta.
“Duhet ta quajmë këtë ashtu siç është,” tha Lammy. “Është ekstremizëm. Është i rrezikshëm. Është i neveritshëm. Është monstruoz. Dhe e dënoj me termat më të forta të mundshme.”
Smotrich nuk është një person që merr vendime kur bëhet fjalë për zhvillimin e luftës në Gaza. Më parë, komentet e tij nxitëse mund të ishin lënë mënjanë.
Por ato ditë duket se kanë mbaruar. Me të drejtë apo pa të drejtë, kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, shihet si skllav i kolegëve të tij të ekstremit të djathtë. Kritikët e akuzojnë atë se po ndjek pa pushim një luftë, pa marrë parasysh jetën e civilëve palestinezë apo pengjet e mbetura izraelite që mbahen ende në Gaza.
Vendet që e kanë mbështetur prej kohësh të drejtën e Izraelit për të mbrojtur veten, po fillojnë të thonë “mjaft më”.
Kjo javë ishte padyshim një moment i rëndësishëm për Kryeministrin e Britanisë, Sir Keir Starmer, një mbrojtës i vendosur i Izraelit (ai dikur tha “Unë mbështes sionizmin pa rezerva”) i cili u përball me kritika të forta nga brenda Partisë Laburiste për ngurrimin e tij vitin e kaluar për të bërë thirrje për një armëpushim në Gaza.
Të martën, Sir Keir tha se vuajtjet e fëmijëve të pafajshëm në Gaza ishin “krejtësisht të patolerueshme”.
Përballë këtij veprimi të pazakontë të bashkërenduar nga disa prej aleatëve më të fortë të vendit të tij, Netanyahu reagoi me tërbim, duke sugjeruar se Britania, Franca dhe Kanadaja ishin fajtore për mbështetjen e Hamasit.
“Kur vrasësit masivë, përdhunuesit, vrasësit e foshnjave dhe rrëmbyesit të falënderojnë, je në anën e gabuar të drejtësisë”, shkroi ai në X.
“Je në anën e gabuar të njerëzimit dhe je në anën e gabuar të historisë.”
Ministri i Jashtëm i Izraelit, Gideon Sa’ar, shkoi më tej, duke sugjeruar se ekzistonte një “linjë e drejtpërdrejtë” midis kritikëve të Izraelit, përfshirë Starmer, dhe vrasjes së të mërkurës në mbrëmje të Yaron Lischinsky dhe Sarah Lynn Milgrim, dy punonjëseve të ambasadës izraelite të qëlluara jashtë Muzeut Hebraik në Uashington.
Por, pavarësisht shpërthimeve të simpatisë pas të shtënave, qeveria izraelite duket gjithnjë e më e izoluar, me aleatët perëndimorë dhe anëtarë të shquar të diasporës hebraike që shprehin të gjithë zemërim – dhe ankth – për luftën në Gaza.
Lord Levy, ish-i dërguari i Lindjes së Mesme dhe këshilltar i Tony Blair, tha se ai mbështet kritikat e qeverisë aktuale, madje duke sugjeruar se ato mund të kenë ardhur “pak vonë”.
“Duhet të ketë një qëndrim, jo vetëm nga ne në këtë vend, por edhe ndërkombëtarisht, kundër asaj që po ndodh në Gaza”, tha ai për emisionin The World at One të BBC Radio 4, duke e përshkruar veten si “një hebre shumë krenar… i cili kujdeset me pasion për Izraelin”.
Por i heshtur, gjatë gjithë kësaj, është i vetmi njeri që mund ta ndalonte luftën, nëse donte.
Në fund të turneut të tij të fundit në Gjirin Persik, Donald Trump tha se “shumë njerëz po vdesin nga uria”.
Zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë treguan se presidenti amerikan ishte i frustruar me luftën dhe donte që qeveria izraelite ta “përfundonte atë”.
Por, ndërsa udhëheqës të tjerë perëndimorë shprehin zemërim, Trump nuk thotë pothuajse asgjë./BBC
