Bashkimi Evropian dhe Meksika kanë shprehur zhgënjim ndaj kërcënimit të Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, për të vendosur tarifa prej 30% mbi importet e tyre duke filluar nga 1 gushti.
Meksika kritikoi atë që e quajti “marrëveshje të padrejtë” të Trump dhe këmbënguli se sovraniteti i saj ishte i panegociueshëm, ndërsa shefja e BE-së, Ursula von der Leyen kërcënoi të merrte “kundërmasa proporcionale” nëse do të ishte e nevojshme. Të dy thanë se donin të vazhdonin negociatat me SHBA-në.
Trump ka paralajmëruar se do të vendosë taksa edhe më të larta mbi importet nëse ndonjëri prej partnerëve tregtarë të SHBA-së vendos të hakmerret.
Këtë javë, Trump njoftoi gjithashtu tarifa të reja për mallrat nga Japonia, Koreja e Jugut, Kanadaja dhe Brazili duke filluar nga muaji i ardhshëm.
Në letrën e dërguar të premten Presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, Trump shkroi: “Kemi pasur vite që diskutojmë marrëdhëniet tona tregtare me Bashkimin Evropian dhe kemi arritur në përfundimin se duhet të largohemi nga këto deficite tregtare të mëdha dhe të vazhdueshme afatgjata, të shkaktuara nga politikat dhe barrierat tuaja tregtare tarifore dhe jo-tarifore.”
“Marrëdhënia jonë, për fat të keq, ka qenë larg të qenit reciproke”, shtohej në letër.
Në letrat e tij drejtuar BE-së dhe Meksikës, Trump paralajmëroi se nëse ndonjëri prej partnerëve tregtarë do të hakmerrej me detyrime importi kundër SHBA-së, ai do të kundërpërgjigjej duke rritur tarifat me një përqindje të ngjashme mbi 30%.
Në një intervistë të regjistruar paraprakisht me Fox News, e cila u transmetua të shtunën në mbrëmje, Presidenti Trump tha se disa vende ishin “shumë të mërzitura tani”, por ai këmbënguli se tarifat nënkuptonin “qindra miliarda dollarë” që po “rrjedhin”.
BE-ja ka qenë një objektiv i shpeshtë i kritikave të Trump. Më 2 prill, ai propozoi një tarifë prej 20% për mallrat nga blloku, si dhe dhjetëra partnerë të tjerë tregtarë. Më pas ai kërcënoi të rriste taksat e importit të BE-së në 50%, ndërsa bisedimet tregtare ngecën.
Uashingtoni dhe Brukseli shpresonin të arrinin një marrëveshje para afatit të 9 korrikut, por nuk ka pasur njoftime për progresin.
Në vitin 2024, deficiti tregtar i SHBA-së me bllokun ishte 235.6 miliardë dollarë (202 miliardë euro; 174 miliardë paund), sipas zyrës së përfaqësuesit tregtar të SHBA-së.
Von der Leyen tha se BE mbetet e gatshme “të vazhdojë të punojë drejt një marrëveshjeje deri më 1 gusht”.
“Ne do të ndërmarrim të gjitha hapat e nevojshëm për të mbrojtur interesat e BE-së, përfshirë miratimin e kundërmasave proporcionale nëse është e nevojshme”, tha von der Leyen.
“Pak ekonomi në botë arrijnë nivelin e hapjes dhe respektimit të praktikave të ndershme tregtare të Bashkimit Evropian”, shtoi deklarata e saj.
Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, tha se ishte “një kundërshtim shumë i fortë” ndaj njoftimit të Trump.
Nëse nuk arrihet asnjë marrëveshje, udhëheqësi francez sugjeroi që plani i BE-së “të përshpejtojë përgatitjen e kundërmasave të besueshme”.
Bernd Lange, kreu i komitetit tregtar të Parlamentit Europian, e përshkroi veprimin e Trump si “një shuplakë në fytyrë për negociatat”.
Ai tha se nuk ishte “asnjë mënyrë për të vepruar me një partner kyç tregtar”, duke shtuar se Brukseli duhet të marrë masa kundërvepruese që të hënën.
Disa udhëheqës të BE-së bënë thirrje për një marrëveshje me Trump. Kryeministrja italiane Giorgia Meloni tha në një deklaratë se besonte se mund të arrihej “një marrëveshje e drejtë”, duke shtuar: “Nuk do të kishte kuptim të shkaktohej një luftë tregtare midis dy anëve të Atlantikut”.
Kryeministri holandez, Dick Schoof, tha në rrjetet sociale se BE-ja “duhet të mbetet e bashkuar dhe e vendosur” në qëllimin e saj për të arritur një marrëveshje “të dobishme reciprokisht” me SHBA-në.
Shoqata Gjermane e Industrisë Automobilistike paralajmëroi për perspektivën e rritjes së kostove për prodhuesit dhe furnizuesit gjermanë të makinave dhe tha se ishte “e keqe që ekziston një kërcënim për një përshkallëzim të mëtejshëm të konfliktit tregtar”.
Në letrën e tij drejtuar udhëheqësit të Meksikës, Trump tha se vendi nuk kishte bërë mjaftueshëm për të ndaluar që Amerika e Veriut të shndërrohej në një “Fushë lojërash për trafikim narkotikësh”.
“Meksika më ka ndihmuar të siguroj kufirin, POR ajo që ka bërë Meksika nuk është e mjaftueshme”, shtoi Trump.
Presidentja meksikane Claudia Sheinbaum shprehu besim se mund të arrihet një marrëveshje.
“Ne besojmë, bazuar në atë që diskutuan kolegët tanë dje, se do të arrijmë një marrëveshje me SHBA-në dhe se, sigurisht, do të arrijmë kushte më të mira”, tha Sheinbaum të shtunën.
“Jemi të qartë për atë që mund të bashkëpunojmë me SHBA-në dhe jemi të qartë për atë që nuk mundemi”, shtoi ajo. “Dhe ka diçka që nuk negociohet kurrë, kurrë, dhe kjo është sovraniteti i vendit tonë.”
Letra e Trump nuk tha nëse mallrat meksikane të tregtuara brenda Marrëveshjes Shtetet e Bashkuara-Meksikë-Kanada të vitit 2020 do të përjashtoheshin nga rritja e tarifave të propozuara më 1 gusht, siç tha Shtëpia e Bardhë se do të ishte rasti me Kanadanë.
Më herët këtë javë, Shtëpia e Bardhë i dërgoi një letër Kanadasë duke kërcënuar me një tarifë prej 35%.
Që nga e shtuna, administrata Trump ka propozuar kushte tarifore për 24 vende dhe BE-në – të përbërë nga 27 vende.
Më 12 prill, këshilltari tregtar i Shtëpisë së Bardhë, Peter Navarro, vendosi një objektiv për të siguruar “90 marrëveshje në 90 ditë”.
Deri më tani, presidenti ka njoftuar skicat e dy pakteve të tilla me Mbretërinë e Bashkuar dhe Vietnamin, ndërsa negociatat me të tjerët vazhdojnë./BBC
