Referendumi i Bjellorusisë për heqjen dorë nga statusi neutral vjen pasi Rusia vendosi forcat e parandalimit bërthamor në gatishmëri të lartë mes luftës në Ukrainë.
Votuesit në Bjellorusi kanë miratuar reformat kushtetuese që do të lejojnë vendin të mbajë armë bërthamore në një kohë kur ish-republika sovjetike është bërë një pikënisje për trupat ruse që pushtojnë Ukrainën.
Agjencitë ruse të lajmeve të hënën cituan komisionin zgjedhor të Bjellorusisë të thoshte se rreth 65.2 për qind e njerëzve që morën pjesë në një referendum votuan në favor të ndryshimit.
Agjencitë thanë se pjesëmarrja në votime ishte 78.63 përqind.
Rezultati ishte një surprizë e vogël, duke pasur parasysh sundimin e kontrolluar fort të Presidentit Alexander Lukashenko.
Referendumi kushtetues që heq statusin jo-bërthamor të Bjellorusisë hap rrugën për një bashkëpunim më të fortë ushtarak me Rusinë, e cila dislokoi forcat në territorin bjellorus nën pretekstin e stërvitjeve ushtarake dhe më pas i dërgoi ato në Ukrainë si pjesë e pushtimit që filloi të enjten.
Reformat gjithashtu çimentojnë kontrollin 27-vjeçar të Lukashenkos në pushtet, pasi ato i lejojnë presidentit të qëndrojë në pushtet deri në vitin 2035 dhe i japin atij imunitet të përjetshëm nga ndjekja penale pasi të largohet nga detyra.
Për më tepër, reformat i japin kompetenca Asamblesë Popullore Gjith-Bjelloruse, të bashkuar për të përcaktuar prioritetet e vendit për pesë vitet e ardhshme dhe amendamentet e mundshme të kushtetutës.
Asambleja u krijua nga Lukashenko dhe përfshin besnikë të partisë, këshilla lokale, zyrtarë dhe aktivistë të organizatave pro-qeveritare.
Perëndimi ka thënë se nuk do të njohë rezultatet e referendumit që po zhvillohet në sfondin e një goditjeje gjithëpërfshirëse ndaj kundërshtarëve vendas të qeverisë.
Protestuesit që kërkojnë zgjedhje të reja dhe largimin e Lukashenkos janë përballur me shtypjen nga autoritetet, me më shumë se 35,000 të arrestuar dhe mijëra të rrahur brutalisht . Figurat kryesore të opozitës, duke përfshirë Sviatlana Tsikhanouskaya, pretendentja kryesore e Lukashenkos në zgjedhje, u larguan nga vendi në mes të shtypjes, së bashku me mijëra bjellorusë.
Tsikhanouskaya u bëri thirrje bjellorusëve që të përdorin votën e referendumit për të protestuar kundër luftës kundër Ukrainës.
“Për një kohë të gjatë nuk dija si ta filloja këtë apel. Sepse si mund të kërkosh veprime të guximshme nga njerëzit që jetojnë në frikë për një vit e gjysmë? Lufta në të cilën jemi futur ka nisur dy ditë më parë”, tha ajo në një fjalim të posaçëm.
“Por deri më tani, Bjellorusët nuk kanë deklaruar publikisht se janë kundër, nuk ua kanë treguar këtë ukrainasve me veprimet e tyre. Pra, a kam të drejtë t’ju kërkoj veprim? Ndoshta jo. Por nuk do ta fal veten nëse nuk përpiqem.”
Në videot dhe fotot e postuara në rrjetet sociale, dhjetëra njerëz u mblodhën në qendrat e votimit në Minsk dhe qytete të tjera në Bjellorusi. Disa video treguan turmën duke brohoritur “Jo luftës”.
Zyra e presidentit të Ukrainës të dielën tha se një delegacion do të takohet me zyrtarët rusë pranë kufirit me Bjellorusinë. Ministri i Jashtëm ukrainas tha se ai mori siguri se Bjellorusia nuk do të përfshihej në luftë ndërsa bisedimet vazhdonin.
/5Pyetjet.al
