Është qesharake ta quash Hamletin një libër, por për herë të parë e lexova në formë libri dhe nuk e kam menduar kurrë tjetër veçse si “libër”, ose për të qenë të saktë, “roman”.
Si roman u bë i imi, ndërsa sa herë e shoh të aktruar jo vetëm që është i dikujt tjetër, por është gabim.
Kështu ndihet pak a shumë Pip në Pritjet e Mëdha (që, rastësisht, do të kishte qenë zgjedhja ime e dytë e Librit të një Jete) kur shfaqet për të parë “qytetarin e tij të talentuar” Z. Wopsle duke luajtur Hamletin, duke qëndruar i zymtë larg me krahë të palosur dhe në kaçurrela ai do të kishte uruar më “të mundshme”.
Është kapja me Hamletin në skenë edhe Olivier nuk arriti ta shpëtonte atë nga absurditeti, ndërsa në një roman ai është princi i ëmbël me mendje fisnike që besonte se ishte Horatio, tërbimet e tij të alternuara dhe reflektimi i përshtaten mirë ritmit të leximit të romant.
Është më moderne nga dramat e Shekspirit me diferencë. Në të, më pëlqen, ju dëgjoni se si mund të ketë folur Shekspiri.
Në dashurinë disi patronizuese që shpreh për Horatio-n, në shakatë mavijosura që shkëmben me Guildenstern dhe Rosencrantz, në dashurinë që u tregon lojtarëve, marrim një erë të bisedës londineze në epokën e Elizabeth-it, pavarësisht nga muret e ftohta.
Lojë apo roman, Hamleti është i mrekullueshëm për gjykimin, sa të ashpër janë inteligjentët, sa të gabuar dhe të vetmuar në ashpërsinë e tyre, por sa pa to bota shkon e papërshkruar.
Nga Hamleti mora idenë herët se megjithëse të jetosh në mendjen e dikujt është e tmerrshme, nuk ka askund më të mirë.
