Opinioni publik në Holandë shihet si thelbësisht skeptik ose kritik për zgjerimin, megjithatë, qëndrimet duket se po ndryshojnë. Bashkimi Evropian ishte shumë hezitues për një kohë të gjatë në çështjet e politikës së zgjerimit. Njëzet vjet pas Samitit të Selanikut, vendet e Ballkanit Perëndimor ende paraqesin një ‘vrimë’ në zemër të Evropës.
Mospërputhja e deklaruar dhe zbatuar është e madhe. Dhe dimensioni kohor duket i parëndësishëm për vendimmarrësit dhe elitat politike në të dyja anët. Nga ana tjetër, fokusi në zgjerimin e Bashkimit Evropian po zhvendoset. Dikush do të thoshte se tashmë është zhvendosur. Ky ndryshim është relativisht i papritur dhe ajo që nuk mund të imagjinohej një vit më parë tani është realiteti.
Pavarësisht se si përfundon lufta, Bashkimi Evropian po lëviz drejt Lindjes, ose siç tha dikush, Lindjes nga Evropa Juglindore. Ka “fëmijë të rinj në bllok”. Megjithatë, supozoni se premtimi dhe projekti i Ballkanit Perëndimor nuk janë përmbushur dhe vendet janë lënë pas. Në atë rast, do të paraqesë një dështim epik për Bashkimin Evropian si projekt politik.
Krahas këndvështrimit të vendimmarrësve, ne kemi edhe perceptimet e publikut dhe fjalën e tyre në këtë ekuacion. Për hir të thjeshtësisë, le të themi se kemi dy publik në këtë histori. Njëri banon në Ballkanin Perëndimor, tjetri është në shtetet anëtare.
Publiku në Ballkanin Perëndimor po vëzhgon vendimin e shteteve anëtare dhe pyet se si një vendi në luftë i jepet statusi kandidat, ndërsa Bosnja dhe Hercegovina është ende në statusin e kandidatit “potencial”. Pa marrë parasysh shpjegimin, për njerëzit e zakonshëm në Ballkanin Perëndimor, kjo tingëllon hipokrite dhe jo logjike.
Përqindja e njerëzve që besojnë se vendi i tyre nuk do të jetë kurrë një shtet anëtar është në rritje. Me fjalë të thjeshta, për Ukrainën, mbështetja politike dhe mediatike ishte aty, për Bosnje-Hercegovinën, ishte/nuk ishte.
Nga ana tjetër, kur bëhet fjalë për zgjerimin, disa shtete anëtare kanë përdorur qëndrimet e publikut për vite me radhë si një justifikim për të vënë veton ndaj hapave përgjatë procesit të anëtarësimit të disa vendeve. Në përgjithësi, qytetarët e Bashkimit Evropian në të gjitha shtetet anëtare nuk dinë shumë për fqinjët lindorë apo instrumentet dhe kriteret kur bëhet fjalë për politikën e zgjerimit.
Sot, duket se qëndrimet po ndryshojnë. Rreth 80% e publikut holandez shqetësohet për luftën në Ukrainë. Megjithatë, vetëm 26% duan që BE të zgjerohet shpejt për shkak të luftës.
Në të njëjtën kohë, opinioni publik holandez për zgjerimin e BE-së me Ballkanin Perëndimor është i përçarë dhe shumica nuk e sheh si shumë të rëndësishme çështjen e zgjerimit, si gjetjet e studimit “Rreptë, e drejtë dhe më e hapur drejt zgjerimit të BE-së! Opinioni Publik Hollandez mbi Anëtarësimin në BE të Ballkanit Perëndimor“ (prodhuar nga Fondi Evropian për Ballkanin, BiEPAG dhe Dpart).
Pothuajse gjysma e të anketuarve – 45%, mbështesin anëtarësimin e vendeve të Ballkanit Perëndimor në BE: më konkretisht, 38% e të anketuarve thanë se do të ishte relativisht mirë, ndërsa 7% thanë se do të ishte shumë mirë nëse vende si Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina. Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia iu bashkuan BE-së.
Në të kundërt, 34% e të anketuarve u ndjenë më tepër ose shumë negativisht për të, ndërsa 21% nuk ishte vendosur.
Pjesa më e madhe e publikut nuk është e njohur me fuqitë votuese që ka Holanda si shtet anëtar dhe kur flasim për procesin e zgjerimit, 60% besojnë se nëse bashkohet Ballkani Perëndimor, do të anëtarësohet automatikisht edhe Turqia.
Pritet që ata që i besojnë BE-së janë të prirur dhe miratojnë politika të tilla si zgjerimi, ndërsa ata skeptikë dhe negativë ndaj administratës së Brukselit i besojnë më shumë qeverisë kombëtare dhe gjithashtu nuk janë të sigurt për politikat evropiane që vijnë nga kryeqyteti i BE-së. /Euractiv
