Gazeta “Washington Post” shkruan sot se Edi Rama dhe Charles McGonigal kanë pasur një raport të fshehtë. “Marrëveshjet e supozuara të paligjshme të Charles McGonigal në Shqipëri dhe për një oligark rus famëkeq, të sanksionuar nga SHBA e kanë vënë FBI-në në pikëpyetje politike” thuhet në artikull.
Në kohën kur ai dyshohet se filloi të punonte për një rus, i cili ishte nën sanksionet e SHBA-së , sipas aktakuzës, McGonigal ishte tashmë i thellë në marrëdhënie të tjera sekrete me kryeministrin e Shqipërisë dhe një ish-operativ të inteligjencës shqiptare. Puna shqiptare e McGonigal-it dyshohet se filloi ndërsa ai ende punonte për FBI-në, një pikë e veçantë shqetësimi për ish-kolegët e tij.
Prokurorët pretendojnë se deri në gusht 2017, McGonigal ishte lidhur me një burrë nga Nju Xhersi, i cili kishte lindur në Shqipëri dhe që disa dekada më parë kishte punuar për inteligjencën shqiptare.
Aktakuza nuk e përmend emrin e burrit, por përshkrimi përputhet me Agron Nezën, për të cilin të dhënat e korporatave shqiptare tregojnë se hyri në biznes me McGonigal në vitin 2019, pasi McGonigal u largua nga FBI. Emri i Nezës, së bashku me të tjerë, u përfshi në një thirrje të jurisë së madhe të nëntorit 2021 të publikuar nga Business Insider në shtator dhe u konfirmua për The Washington Post nga një person i njohur me hetimin. McGonigal i kërkoi Nezës para – dhe Neza pranoi, duke i premtuar se do ta paguante “pak nga pak”, sipas aktakuzës.
Më pas, të dy burrat udhëtuan së bashku drejt Shqipërisë në shtator 2017, ku u takuan me kryeministrin Edi Rama, thuhet më tej në aktakuzë. McGonigal, i cili ishte ende duke punuar për FBI-në në atë kohë, i dha zyrës së kryeministrit “parafernalia” dhe e paralajmëroi atë kundër dhënies së licencave fitimprurëse të shpimit për kompanitë që ishin fronte për interesat ruse. Ndërsa McGonigal dukej se po vepronte në rolin e tij si oficer kundërzbulimi kundër ndikimit rus, prokurorët pretendojnë se, në fakt, Neza dhe një tjetër shqiptar që punonte me McGonigal, i identifikuar nga prokurorët si një këshilltar informal i Ramës, kishin interesat e tyre financiare në naftë.
Një piktor dhe ish-basketbollist, Rama ka shërbyer si kryeministër i Shqipërisë që nga viti 2013, duke udhëhequr një nga dy partitë politike mbizotëruese – dhe shpesh në konflikt – në vend. Vitet e fundit, ai ka paralajmëruar rritjen e ndikimit rus mbi kundërshtarët e tij politikë, gjë që ata e kanë mohuar. Ekspertët thanë se liderët e të dy partive përpiqen të ndërtojnë dhe forcojnë lidhje me figurat kryesore amerikane, duke e bërë një aleancë me një zyrtar të lartë të FBI-së një mjet potencialisht të dobishëm për Ramën për të ndërtuar popullaritetin e tij në vend.
Në kthimin e tyre në Shtetet e Bashkuara, prokurorët pretendojnë se Neza i dha McGonigal-it 80,000 dollarë ndërsa të dy ishin ulur në një makinë të parkuar jashtë një restoranti në Manhattan. Së shpejti, Neza i dha atij dy këste të tjera parash në shtëpinë e tij në Nju Xhersi, për një total prej 225,000 dollarësh – para që McGonigal i tregoi Nezës se do t’i paguante. Prokurorët thonë se McGonigal dështoi të përfshijë pagesat në formularët e kërkuar të zbulimit financiar të FBI-së. Ai gjithashtu dyshohet se nuk bëri të ditur se Neza iu bashkua atij në udhëtim dhe se udhëtimi dhe akomodimi i tij iu dhanë falas.
Para se të tërhiqeshin nga FBI në vitin 2018, akuza pretendon se McGonigal dhe Neza u takuan vazhdimisht me Ramën në Shtetet e Bashkuara dhe Shqipëri, përfshirë një herë për darkë në Uashington në mars 2018, kur atyre iu bashkua një ish-agjent i FBI-së, i cili nuk është identifikuar.
Një vend me shumicë myslimane, Shqipëria ka qenë një partner kryesor strategjik i Shteteve të Bashkuara që nga dalja nga komunizmi në vitet 1990 dhe shihet nga Uashingtoni si një lojtar i rëndësishëm në luftën kundër terrorizmit ndërkombëtar. Vendi dërgoi trupa për të mbështetur përpjekjet e SHBA-së në Irak dhe ngriti një statujë të Presidentit Xhorxh W. Bush, në një kohë kur popullariteti i tij diku tjetër në Evropë po zhytej. Shqipëria, një anëtare e NATO-s që nga viti 2009, është rrënuar nga korrupsioni endemik dhe krimi i organizuar dhe zyrtarët amerikanë kanë inkurajuar reformat në sistemin gjyqësor për ta bërë ligjin penal të vendit më të drejtë dhe më të drejtë.
Si rezultat, diplomatë të nivelit të lartë amerikan dhe zyrtarë të sigurisë bëjnë udhëtime të shpeshta në Shqipëri, tha Jasmin Mujanoviç, një ekspert i politikës ballkanike, duke treguar se ndërveprimet e McGonigal me kryeministrin do të ishin parë në vend si rutinë dhe jo befasuese.
Por, tha Mujanoviç, akuza se McGonigal po merrte para nga një aleat i Ramës ndërsa takohej me kryeministrin dhe potencialisht po vepronte për të ndihmuar në avancimin e interesave të biznesit të njerëzve që e paguanin atë në krah mund të pengonte seriozisht përpjekjen e reformës të udhëhequr nga SHBA në Shqipëri.
“Ajo që shpesh ka qenë zhgënjyese për njerëzit në rajon është se, shpesh, kur shfaqen këta zyrtarë të lartë perëndimorë, në vend që të përdorin pozicionet e tyre për të ngritur luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar”, tha Mujanoviç.
Në një deklaratë, Manjola Hasa, zëdhënëse e Ramës, tha se kryeministri u takua me McGonigal disa herë, por u njoh me Neza nga McGonigal dhe nuk kishte njohuri për marrëdhëniet e dy personave. “Sa i përket akuzave në aktakuzën e zotit McGonigal, ato nuk kanë të bëjnë fare me kryeministrin shqiptar apo ndonjë zyrtar shqiptar” tha Hasa.
McGonigal akuzohet se ka marrë para për të çuar përpara interesat e Ramës, ndërkohë që disa analistë perëndimorë po ngrenë shqetësime për interesat ruse duke u përpjekur të influencojnë kundërshtarët e kryeministrit.
Sipas aktakuzës, McGonigal inkurajoi FBI-në të hapte një hetim penal në vitin 2018 për një lobist amerikan që vepronte në emër të Partisë Demokratike të Shqipërisë, opozita kryesore e Partisë Socialiste të Ramës. Një pjesë e informacioneve kundër lobistit, thonë prokurorët, kanë ardhur nga Neza dhe kanë origjinën nga zyra e Ramës.
Individi nuk përmendet në aktakuzë, por duket se përputhet me lobistin dhe ish-punonjësin republikan të Capitol Hill, Nick Muzin, i cili u vu nën vëzhgim në të njëjtën periudhë pasi një artikull i marsit 2018 në Mother Jones ngriti pyetje nëse tarifat e tij të këshillimit mund të ishin paguar nga një kompani që ishte një front për interesat ruse, duke nxitur një hetim në Shqipëri. Për këtë rast nuk u ngrit asnjë akuzë.
Në një email, Muzin tha: “Nuk kam asnjë arsye të besoj se kam qenë viktimë e këtij hetimi të rremë. Por nëse do të isha, kjo është për të ardhur keq dhe shpresoj se drejtësia do të vihet në vend”.
Alfred Lela, një zëdhënës i Partisë Demokratike të Shqipërisë, e quajti pretendimin se McGonigal inkurajoi FBI-në të hapte një hetim penal ndaj një shtetasi amerikan, i cili po vepronte si lobist për partinë e Lelës, “zbulimet më brutale”.
“Ju keni FBI-në, një degë e nderuar e zbatimit të ligjit në SHBA, e përdorur për të kryer punët e pista të politikës shqiptare,” tha ai, duke shtuar se partia nuk është kontaktuar nga FBI për këtë akuzë.
