Nëse flitet për bashkëjetesë mes shqiptarëve dhe serbëve në Kosovë, zakonisht flitet për konflikt. Por ndërsa situata në veri të Kosovës ka qenë e tensionuar prej muajsh, dy grupet etnike jetojnë në paqe krah për krah në pjesën tjetër të vendit, shkruan Radio Televizioni Zviceran SRF.
Mediumi zviceran që ka ardhur në veri për ta parë më afër situatën e përshkruan si “fortesë me tela me gjemba” objektin e Komunës së Zveçanit.
“Ushtarët e forcave mbrojtëse ndërkombëtare të KFOR-it qëndrojnë roje para automjeteve të blinduara ushtarake. Përpara barrierave, të cilat janë të veshura me flamuj serb, banorët vendas ulen nën cadra të kuqe në anë të rrugës. Ata protestojnë kundër pranisë së ushtarëve. Pavarësisht vapës së mesditës, rreth 30 persona janë këtu. Hanë dhe bisedojnë”..
Zveçani është një nga katër komunitetet me shumicë serbe në veriun e Kosovës. Zona ka qenë në titujt kryesorë në mbarë botën gjatë javëve të fundit për shkak të konfliktit.
Përshkallëzimi më i keq në vite
Pikërisht këtu ka ndodhur përshkallëzimi më i dhunshëm në Kosovë prej vitesh në fund të majit. Në atë kohë, demonstruesit serbë sulmuan ushtarët e KFOR-it me shufra hekuri dhe mjete shpërthyese të përgatitura vetë. Dhjetëra njerëz u plagosën, disa në gjendje të rëndë.
Protestat u shkaktuan kur katër kryebashkiakë të sapozgjedhur deshën ta merrnin detyrën në ndërtesat komunale nën mbrojtjen e policisë. Kryetarët e komunave janë me prejardhje shqiptare, ndërsa shumica e banorëve janë serbë. Ata i bojkotuan zgjedhjet. Kryetarët e komunave u zgjodhën me një pjesëmarrje të ulët prej më pak se katër për qind. Prandaj, shumë e konsiderojnë zgjedhjen e tyre të paligjshme.
Protestat vazhdojnë
Që atëherë, njerëzit janë mbledhur çdo ditë këtu për të protestuar. Puna me turne siguron që prania të mbahet ditë e natë. E njëjta situatë shfaqet edhe në komunitetet tjera serbe në veri. “Përderisa këtu janë kryetari dhe policia kosovare, ne do të vazhdojmë”, thotë Milloshi. Ai vjen çdo ditë në protesta. Emri i tij i vërtetë është ndryshe, por ai nuk dëshiron ta bëjë publik.
Jelena gjithashtu nuk dëshiron ta japë emrin e saj të vërtetë. E reja punon si mësuese e anglishtes në shkollën lokale. Ajo ankohet se fshati i saj ka qenë i rrethuar që nga përleshjet e dhunshme. Shkolla ndodhet pranë qendrës komunitare dhe deri vonë ishte brenda zonës së përjashtimit. Prandaj, javët e fundit të vitit shkollor duhej të zhvilloheshin online.
Biseda me njerëzit tregon se shumica e tyre shqetësohen më shumë se vetëm për kryetarët e bashkive. Ata e shohin veten si qytetarë të Serbisë dhe nuk duan të integrohen në shtetin kosovar. Këtu në Kosovën veriore, jeta duket si në Serbi. Jelena i mëson nxënësit e saj sipas planprogramit serb, ata paguhen me dinarë serbë, pagat dhe pensionet i paguan Serbia, duke përfshirë edhe Jelenën.
Ajo refuzon integrimin në sistemin shkollor kosovar. “Kosova po e rishkruan historinë, përfshirë edhe tonën, kjo është e papranueshme”, thotë Jelena. Ajo dëshiron që shkolla e saj të vazhdojë të mësojë perspektivën serbe për të kaluarën.
Qeveria e Kosovës merr masa ndaj strukturave paralele
Qeveria kosovare e Albin Kurtit nuk dëshiron më t’i pranojë këto struktura paralele që janë rritur ndër vite. Kurti dëshiron ta integrojë zonën veriore në shtetin kosovar dhe këtë po e bën më me vendosmëri se paraardhësit e tij. Që kur ai mori detyrën, situata në veri është bërë gjithnjë e më kritike, derisa përshkallëzimi i përmendur erdhi në fund të majit.
Që atëherë, një qetësi e tensionuar është kthyer. Sistemi i sigurisë është zgjeruar shumë. Ushtarët e KFOR-it dhe policia speciale kosovare janë të dukshme në patrullat e tyre. Në udhëtimin mes fshatrave, njerëzit duhet të kalojnë postblloqe vazhdimisht. Kjo prani e forcave të sigurisë, veçanërisht e policisë speciale kosovare, nga shumë njerëz këtu në veri shihet si pushtim i huaj.
Artikulli i plotë këtu.
