“Kur Franca dhe Gjermania përparojnë, e gjithë Europa përparon. Kur nuk e bëjnë, ajo ndalon”, tha presidenti i ndjerë francez, Zhak Shirak, pothuajse një çerek shekulli më parë, gjatë një prej takimeve të shumta mes liderëve të dy shteteve më të mëdha anëtare të BE-së.
Pra, çfarë do të thoshte Shirak, i cili vdiq në vitin 2019, për gjendjen aktuale të makinës së famshme franko-gjermane – ose boshtit franko-gjerman? Edhe pse nuk duket se po lëkundet, duket sikur është tërësisht i falimentuar, shkruan gazeta britanike The Guardian në analizën e sotme.
Emmanuel Macron emëroi të premten një kryeministër të ri, aleatin e tij të vendosur centrist Francois Bairro, i cili bëhet kryeministri i katërt i Francës këtë vit dhe do të ketë detyrën e vështirë të përpiqet të formojë një qeveri të qëndrueshme pas kolapsit.
Ndërkohë, deficiti i sektorit publik të Francës është… në rrugë të mbarë për të për të tejkaluar 6.1% të PBB-së këtë vit, më shumë se dyfishi i kufirit të eurozonës – borxhi publik është 110% i PBB-së dhe në rritje – dhe tregjet e bonove këtë muaj e vlerësuan Francën si pak më pak.
Në Gjermani, koalicioni i brishtë i udhëhequr nga qendra e majtë në pushtet për tre vitet e fundit u shemb muajin e kaluar nën peshën e kontradiktave të tij ideologjike dhe presionit të krizave të shumta të shkaktuara nga pushtimi rus i Ukrainës. Kushdo që bëhet kancelar pas zgjedhjeve të 23 shkurtit 2025, do të duhet të përballet me ekonominë të rrënuar nga kostot e larta të energjisë dhe të punës, burokracitë, infrastruktura e shkatërruar dhe zgjerimi i ngadaltë dixhital.
Ngadalësimi me partnerin kryesor tregtar Kinën ka goditur gjithashtu eksportet gjermane, një pasuri tradicionale, ndërkohë që prodhuesi më i rëndësishëm i automjeteve ka qenë i ngadalshëm në zhvillimin e automjeteve tërheqëse elektrike (EV) dhe tani përballet me kërcënimin e tarifave të larta amerikane nga administrata amerikane nën Donald Trump.
Me Francën e paaftë për të mbajtur zgjedhje të reja parlamentare deri në korrik dhe Gjermaninë potencialisht pa një qeveri të re deri në qershor, trazirat politike në krye të dy vendeve më me ndikim të BE-së në mënyrë të pashmangshme do ta bëjnë vendimmarrjen të vështirë në nivelin qendror.
Parisi dhe Berlini shihen si boshti kryesor i fuqisë së BE-së, që drejton politikën dhe përcakton axhendën e saj. Me të dy kryeqytetet të paaftë për të marrë vendime të mëdha politike në mungesë të qeverive të forta, blloku prej 27 mund të përballet me muaj ose më shumë në harresë.
