Një kapitull i ri në luftën ukrainase u hap dje, 2,000 kilometra larg nga thertorja e frontit të Donbasit. Sulmi nga dronë ukrainas në zemër të Mesdheut kundër një tankeri të të ashtuquajturës “flotë në hije”, përmes së cilës Rusia anashkalon sanksionet mbi eksportet e naftës, tregon se sa afër është kjo luftë që ndonjëherë duket e largët me ne.
Gjithashtu tregon se sa shumë kanë ndryshuar metodat dhe taktikat e luftës në shekullin e 21-të me përdorimin masiv të dronëve që mund të përmbysin ekuilibrin e fuqisë midis dy ose më shumë kundërshtarëve, me operacione ushtarake dhe psikologjike.
Tufë dronësh
Sulmi në ujërat ndërkombëtare midis Greqisë dhe Libisë nuk e fundosi cisternën, e cila ishte bosh ngarkese, por e çaktivizoi atë, siç pretendon Kievi. Videoja e operacionit tregon se nuk ishte një dron i vetëm, por një tufë, pasi shpërthimet janë regjistruar në cisternë nga kënde të ndryshme, domethënë, nga kamerat e vendosura në pajisje të ndryshme fluturuese. Ukrainasit thonë se marrësi i mesazhit janë rusët që mbështesin makinën e luftës së pushtimit me të ardhurat nga nafta. Por ka marrës të tjerë, në Mesdhe dhe më gjerë, si të sulmit ukrainas – i cili u zhvillua ditën e samitit vendimtar të BE-së – ashtu edhe të hakmarrjes së mundshme nga Moska.
Para së gjithash, ky sulm transferon klimën e luftës nga Deti i Zi (ku pati sulme ndaj anijeve cisternë javën e kaluar) në Mesdhe, ku ndodhen shumë vende të tjera. Ai e ndërkombëtarizon më tej konfliktin, krijon një klimë pasigurie në rajon (me një rritje të mundshme të primeve të sigurimit, siç ka lënë të kuptohet Presidenti rus Putin), ndërsa hedh hije mbi vendet që mund të konsiderohen bashkëpërgjegjëse, nëse vërtetohet se dronët janë nisur nga një ose më shumë prej tyre. Një version tjetër, më i mundshëm, është se dronët nuk janë ngritur, por janë nisur nga një anije, ushtarake ose tregtare, apo edhe nga një varkë peshkimi, në të cilën mund të jenë montuar.
“Rrjetë merimange”
Një operacion i ngjashëm, por në tokë, i koduar me emrin “Rrjeta e Merimangës”, u krye qershorin e kaluar nga shërbimi sekret ukrainas kundër bazave strategjike të bombarduesve thellë brenda territorit rus (deri në Siberi dhe Lindjen e Largët). Dronët u transportuan pranë bazave me kamionë. Ata u mblodhën në vend dhe goditën bazat, duke shkaktuar dëme si në objektivat ushtarake ashtu edhe në prestigjin e Rusisë. Ka të ngjarë që edhe shërbimet sekrete perëndimore të kenë pasur dorë në këtë operacion, si në shpërthimin e tubacioneve ruse të gazit natyror në Baltik në vitin 2022.
Këto lloje sulmesh asimetrike janë shumë të vështira për t’u parandaluar me mbikëqyrje detare të zonave detare. Edhe nëse tankerët rusë do të ishin të pajisur me kundërmasa ose të shoqëruar nga anije luftarake ruse, është e dyshimtë se do të kishte mbrojtje të mjaftueshme kundër dronëve në të gjitha rastet, siç ka treguar përvoja e Detit të Kuq (sulmet e Houthi-ve që paralizuan transportin detar).
Për më tepër, shoqërimi nga anijet luftarake ruse do të anulonte në mënyrë efektive konceptin e një “flote në hije”, do të kishte kosto të larta dhe do të krijonte rreziqe keqkuptimesh dhe ngatërresash. Mjerisht, nëse anijet sipërfaqësore dhe nëndetëset ruse të pranishme në Mesdhe do të ndërmerrnin veprime kundër anijeve të dyshuara se mbajnë dronë ukrainas
Qarkullimi i skenarëve të mësipërm është një sukses për shërbimet sekrete ukrainase për sa i përket operacioneve psikologjike, por mund të rezultojë të jetë një bumerang. Gjëja e fundit që qeveritë dhe popujt e vendeve që kufizohen me Mesdheun do të donin është që lufta të transferohet nga llogoret e Ukrainës në brigjet tona.
