Unë ndonjëherë ëndërroj me sy hapur. Kjo është ëndrra ime për atë që do t’u thosha negociatorëve të SHBA dhe BE-së me Kosovën dhe Serbinë:
Zotërinj: kriza aktuale në Kosovë krijon sfida të frikshme. Ju uroj sukses në menaxhimin e tyre. Por ju gjithashtu përballeni me sfida në procesin më të gjerë të normalizimit që keni nisur.
Dështimi është një opsion
Ja ku mendoj se po dështoni.
Nuk e kam fjalën për kryeministrin Kurti. Pa dyshim që po dështoni me të.
Por po dështoni edhe me presidentin Vuçiç.
Nuk shoh asnjë provë që ai të jetë afruar një centimetër më afër Perëndimit në vitet e fundit, qoftë brenda apo jashtë vendit.
Ai po qeveris Serbinë në mënyra gjithnjë e më autokratike dhe kërkon të kontrollojë popullsinë serbe në vendet fqinje.
Ai ka vazhduar të ndërtojë një rrjet marrëdhëniesh ushtarake dhe të sigurisë me Moskën, si dhe ka krijuar marrëdhënie sigurie dhe ekonomike me Pekinin.
Ai tani ulet në tre stola.
Leva e humbur
Po, Serbia është ende shumë më e varur nga BE-ja sesa nga Rusia apo Kina për tregti dhe investime, por BE-ja ka bërë pak për të shfrytëzuar levën e saj.
Ajo është penguar nga struktura e saj konsensuale dhe pesë shtetet anëtare që nuk e njohin Kosovën.
SHBA e ka ushqyer Vuçiçin kryesisht me karota. Ne e lavdërojmë atë si partner, rrallë përmendim manipulimin e tij mediatik apo korrupsionin pranë tij, përmbahemi nga pohimi i asaj që dimë për kontrollin e tij mbi banditët që dominojnë veriun e Kosovës dhe sulmuan KFOR-in, nuk e kritikojmë atë për mobilizimin e forcave ushtarake dhe ringjalljen e Gardës Kombëtare.
Ne i bëjmë edhe një vizitë nderi nga administratorja e USAID, një e përkushtuar ndaj demokracisë dhe eksperte e krimeve të luftës dhe e krimeve kundër njerëzimit, por më pas darkon ai darkon me një kriminel lufte të dënuar.
Uashingtoni e vlerëson në mënyrë të kuptueshme lejimin e Vuçiçit për të dërguar armë në Ukrainë. Kjo nuk është një sakrificë nga ana e tij.
BE-ja dhe SHBA-ja po ndjekin me zjarr misionar prioritetin kryesor të Vuçiçit, Asociacionin e Komunave me Shumicë Serbe brenda Kosovës. Por ato ofrojnë pak në këmbim, përveç një premtimi për rinovimin e përpjekjeve tashmë të dështuara për të fituar njohje ndërkombëtare për Prishtinën.
BE-ja pretendon se ekzistojnë 16 marrëveshje si ajo për Asociacionin. Megjithatë, secila prej tyre është në një vend të njohur nga fqinjët e tij.
Me njohjen nga Serbia, Kosova duhet të jetë e lumtur që të krijojë një Asociacion si vendet e tjera.
Nevojitet një rivlerësim
Qasja juaj aktuale ndaj normalizimit nuk do të funksionojë: synon shumë lart dhe anon shumë.
Vuçiç nuk është i gatshëm që të pranojë integritetin territorial të Kosovës, aq më pak sovranitetin e saj. Ju duhet të ulni shikimin dhe të rregulloni strategjinë tuaj.
Ajo që do të funksionojë me Serbinë është më pak karota dhe më shumë shkopinj.
Ajo që do të funksionojë me Kosovën është më pak shkopinj dhe më shumë karota.
Vazhdimi me qasjen tuaj aktuale rrezikon të minojë normalizimin dhe të shkaktojë destabilitet serioz rajonal. Bosnja po shkon drejt ndarjes de facto. Mali i Zi po shkon drejt nënshtrimit ndaj Serbisë.
Pra, pyetja ime është kjo: a jeni të përgatitur, përpara se dështimi të kompletohet, që të bëni një rivlerësim të plotë të strategjisë suaj aktuale? A do të konsultoheni gjerësisht se si do ta shtyni atë para, përpara se të shtyheni prapa? A jeni të gatshëm të rimendoni përpara se të shkaktoni më shumë probleme në Ballkan sesa të zgjidhni?
