Për këtë njeri me famë të errët, por me efikasitet shumë të lartë ushtarak në këto orë kishte rifilluar të flitej. Scoop-i u nis nga New York Times: në këto orë inteligjenca amerikane “po përpiqet të kuptojë” nëse Surovikini, një hero i mbrojtjes në terren në orën më të errët të Moskës, e ka ndihmuar disi Evgeny Prigozhinin, si në pushtimin e Rostovit në Don, por edhe në organizimi i Marshimit drejt Moskës. Wall Street Journal gjithashtu i bëri jehonë lajmit. Sipas rindërtimit të burimeve të saj, gazeta pretendon se qëllimi përfundimtar i Prigozhinit dhe bashkëpunëtorëve të tij ishte kapja e Shoigut dhe Gerasimovit, gjatë një vizite që të dy duhej të bënin në jug të Federatës Ruse.
Surovikini, i cili gëzon respektin dhe nderimin e trupave të tij, por edhe admirimin e vetë kreut të Wagnerit, ishte graduar janarin e kaluar. Në ato ditë, në fakt, gradimi i gjeneralit Aleksandër Lapin, nga komandant i Qarkut Ushtarak Qendror në shef të shtabit të forcave tokësore, u lexua si një përgjigje ndaj atyre që kërkonin një angazhim më shkatërrues nga Moska në luftën kundër Ukrainës. Fraksion i cili përfshin gjithashtu themeluesin e Wagner, dhe nënkryetarin e Këshillit të Sigurisë Kombëtare, Dmitry Medvedev. Nga ana tjetër, Surovikini u zëvendësua nga Valery Gerasimov, duke u bërë sakrifica e tërheqjes nga Khersoni. Një veprim që u përshëndet, në funksion të ofensivës së pranverës.
Fundjavën e kaluar, ndërsa konsumohej epopeja e Prigozhinit dhe njerëzve të tij, Surovikini iu drejtua mercenarëve duke i ftuar ata të hidhnin kapelën. Zyrtarët e cituar nga gazeta amerikane pretendojnë se Surovikini ishte i përfshirë në ngjarjet e javës së kaluar, gjë që do të ishte një shenjë e mëtejshme e luftës vëllavrasëse brenda udhëheqjes ushtarake ruse, midis mbështetësve të Prigozhinit dhe dy këshilltarëve kryesorë të Putinit. Sipas burimeve, afërsia mes Surovikinit dhe Prigozhinit mund të shpjegojë edhe pse ky i fundit është ende gjallë.
“Spekulime!” Kështu zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov i cilësoi deklaratat e NYT, duke i ulur ato në nivelin e thashethemeve, lidhur me aferën Prigozhinit. Dyshimet kundër Surovikinit u shtuan gjithashtu nga një raport i publikuar nga platforma Dossier Center e oligarkut Mikhail Khodorkovsky, i cili pretendon se Surovikini ishte në fshehtësi një anëtar nderi i Wagnerit, së bashku me 30 gjeneralë të tjerë të rangut të lartë, që nga viti 2017.
Videoja dhe zhdukja misterioze e Surovikinit
Rikonstruksioni që është bërë pjesërisht, lidhet gjithashtu me “zhdukjen” e supozuar të Surovikinit, duke filluar nga e shtuna e kaluar: prej këtej del edhe hipoteza e arrestimit ose marrjes në pyetje.
Në orët e grushtit të shtetit të supozuar, gjenerali u ishte drejtuar forcave të Wagnerit në një video, me një ton paternalist dhe pajtues në të njëjtën kohë: “Ju bëj thirrje të ndaloni. Armiku vetëm pret që situata e brendshme politike në vendin tonë të përkeqësohet. Ju nuk mund të luani lojën e armikut në këtë kohë të vështirë për vendin” […] Duhet ta bëni para se të jetë tepër vonë, t’i bindeni vullnetit dhe urdhrave të Presidentit të Federatës Ruse të zgjedhur nga populli. Ndaloni autokolonat – shton ai – kthehuni në bazat tuaja, të zgjidhim gjithçka me mjete paqësore. Së bashku me ju kemi kaluar një rrugë të vështirë – shtoi ai duke iu referuar luftimeve të përbashkëta në Ukrainë –, kemi luftuar së bashku me ju, kemi rrezikuar, kemi pësuar humbje, kemi fituar së bashku. Jemi të një gjaku, jemi luftëtarë”.
Për zyrtarët që folën me redaksinë e NYT, videoja ishte autentike, por jo e vërtetë: sipas disa analistëve, gjuha verbale dhe joverbale e Surovikinit kishte të gjitha karakteristikat e komunikimit të një “pengu”: me sa duket ishte detyruar t’i drejtohej Prigozhinit si vartës, pavarësisht se kishte ndarë gjithmonë pikëpamjen negative të udhëheqjes ushtarake ruse.
Surovikin dhe Prigozhin, “shokë të vjetër armësh”
Nëse do të kishte prova për këtë mbështetje të jashtme, e cila do të shpjegonte gjithashtu besimin me të cilin Prigozhini ka zgjedhur të marshojë drejt Moskës, edhe Surovikini do të ishte në rrezik. Megjithatë, në komunikimin e Putinit, vulgata e historisë (të paktën deri tani) i referohet gjithmonë dhe vetëm kreut të Wagner-it, pa përfshirë konkluzione kundër sferave të tjera të forcave ruse. Nëse Surovikini do të dëshmonte se është i përfshirë në mënyrë aktive, Putini do të kishte shumë pak opsione në tryezë: megjithatë, kishte shumë që vinin bast se asgjë nuk do t’i ndodhte gjeneralit të hekurt, duke pasur parasysh dhe duke marrë parasysh prirjen e Putinit për zëvendësime dhe për çdo gjë që mund të tradhtonte një dobësi në zinxhirin e komandës.
Por nëse shërbimet sekrete e detyrojnë Kremlinin të veprojë përballë provave të pakundërshtueshme, kthesa të mëtejshme mund të vijnë nga Moska. Surovikini, për më tepër, është një i dyshuar autoritar, por ai nuk është i vetmi mbi të cilin varen dyshimet e establishmentit rus: i gjithë boshti anti-Shoigu-Gerasimov dyshohet se ka qenë në anën e Prigozhinit. Në fakt, mbetet ende për t’u sqaruar lehtësia groteske me të cilën u mor Rostovi dhe me të cilin u krye i gjithë operacioni, të cilin vetëm Wagneri nuk mund ta kryente në mënyrë autonome logjistike pa llogaritur mbështetjen e madhe.
Për më tepër, ka një detaj jo të papërfillshëm: Surovikini dhe Prigozhini janë “shokë të vjetër armëshe”: të dy kanë luftuar krah për krah në skenarin sirian dhe shpesh kanë bërë komente të ndërsjella shumë lajkatare. E fundit, por jo më pak e rëndësishme, të dy mbeten të vetmit, brenda një strategjie dhe taktike ruse absolutisht dështuese, që kanë sjellë rezultate të patëmeta, pavarësisht zgjedhjeve të dyshimta të komandave të larta (Kherson dhe Bakhmut). Kjo sigurisht nuk është provë e pajtimit, por një tregues i mëtejshëm i mirëkuptimit mes të dyve. Il Giornale – Bota.al
