Zv/Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Vance nga toka evropiane, pasi fillimisht na qortoi për mënyrën se si e perceptojmë demokracinë, sundimin e ligjit dhe lirinë e fjalës, më pas gjeti plot 30 minuta në programin e tij për t’u takuar me grupin neo-nazist për të cilin ambasada e vendit të tij ka lëshuar vazhdimisht paralajmërime në të kaluarën dhe ka bërë rekomandime në lidhje me praktikat e tij brenda dhe jashtë Gjermanisë.
Vance është një fillestar në politikë. J.D. Vance nuk i njeh as bazat e fjalës politike, sjelljes politike dhe manovrave diplomatike. Pavarësisht se është zgjedhur në të njëjtën fletë votimi si presidenti Donald Trump dhe mban rolin e dytë më të rëndësishëm në SHBA, J.D. Vance është zëvendëspresidenti i vendit më të fuqishëm në botë. Fjalimi i zv.presidentit në Mynih kishte variacione dhe mesazhe të ndryshme. Personi i dytë më i fuqishëm politikisht në botë zgjodhi të ndiqte rrugën e rrahur – këshillat ose nxitjet (nuk ka gjasa) të Presidentit Donald Trump dhe të transmetonte në të njëjtat frekuenca të larta por disonante me tonat.
Por çfarë tha Vance në të vërtetë?
Vance e bëri të qartë se SHBA nuk do të jetë kudo për gjithçka dhe se patronazhi ndaj Evropës ka përfunduar zyrtarisht. Kërcënimet dhe problemet në lagjen tonë janë punë e jona, na tha zëvendëspresidenti amerikan dhe e vërteta është se një mesazh i tillë duhet të ishte dëgjuar zyrtarisht shumë kohë më parë. Po, Evropa është e sëmurë, dhe seriozisht, dhe jo në vitet e fundit.
Po, SHBA ka bërë padyshim zgjedhje të ndryshme, i ka peshuar ndryshe situatat dhe ka vendosur që që të ekzistojnë ekuilibrat që Trump parashikon, të paktën të gjithë duhet të jenë zotër të rajonit dhe zonave të tyre të ndikimit.
Ky mesazh ishte i çuditshëm, por jo problematik, pasi vetë Donald Trump përdori të njëjtën frazë edhe para se të zgjidhej për herë të dytë në detyrën më të lartë në vendin e tij. Vance zgjodhi gjithashtu të përsërisë se investimet që kanë përparësi, sipas mendimit dhe perspektivës së tij, janë ato mbrojtëse. Mësimi i menaxhimit për “vendasit” e ka të qartë se nuk është në anën tjetër kujt po i drejtohej, ngriti gishtin drejt gjithë kontinentit…
Zëvendëspresidenti i Shteteve të Bashkuara na thirri për mënyrën se si menaxhojmë Demokracinë, Lirinë dhe Shtetin e Ligjit dhe solli si provë të prekshme arsyetimin e tij të gabuar të një sulmi të pardjeshëm me makinë pak më larg nga vendi ku po mbahet forumi.
Zëvendëspresidenti i SHBA-së, një i sapoardhur në politikë zgjodhi të shkonte në ofensivë brenda Evropës dhe në të vërtetë nga territoret e ekonomisë më të fortë të kontinentit. Vance nuk e ndali fjalën e tij delirante për asnjë çast, ai nuk nguroi t’i jepte Gjermanisë një mësim se si të menaxhonte formacionin AfD… Shkurtimisht, Zëvendës Presidenti i Shteteve të Bashkuara, paraardhësit e të cilit ishin aleatë me Botën e Lirë kundër nazizmit, bëri thirrje për konvergjencë dhe mbajti një leksion mbi menaxhimin politik njerëzve, të cilët paraardhësit e tyre kurrë nuk e pranonin atë formë të caktuar.
Të gjitha gjërat e rëndësishme që ai nuk i tha
Zv/ Presidenti i fuqisë më të madhe ekonomike dhe ushtarake në planet nuk artikuloi një bisedë për çështjet kryesore globale që Presidenti i vendit ka debatuar së fundmi, mes nënshkrimit të dekreteve. Asgjë nuk u tha për Rusinë, asgjë për Ukrainën, as edhe një fjalë për Gazën dhe Sirinë.
Vance gjithashtu nuk tha asgjë për vlerat dhe idealet e përbashkëta, ai nuk tha shumë për të kaluarën e përbashkët dhe hartën e vetme që Evropa dhe SHBA kanë ndjekur së bashku për 8 dekada. Vance nuk harroi, nuk u tërhoq, thjesht nuk kishte asgjë për të thënë pasi të gjitha sa më sipër i përkasin sferës së vlerave dhe SHBA-së së Trump, siç tha qartë dhe me vend Sekretari amerikan i Mbrojtjes, “flamujt nuk qëllojnë, vlerat nuk gjuajnë, vetëm armët qëllojnë”.
SHBA-të, në koordinim me Evropën, erdhën dhe pastruan përfundimisht peizazhin për të paktën katër vitet e ardhshme. Mesazhi nuk është “Amerika së pari”, por “një oqean na ndan”, të cilin Donald Trump e përmend shpesh – veçanërisht kur i referohet çështjeve të politikës së jashtme.
Evropa që është bërë rrezikshmërisht më e vogël dhe Pistorius
Vance thirri mbështetësit e doktrinës Trump në Evropë – ka shumë dhe ata janë kudo – dhe SHBA. Pavarësisht nëse nuk pajtoheni apo jeni dakord, ka ende liri absolute të shprehjes në kontinentin tonë. Mesazhi i Vance tregon qartë perspektivën që presidenti amerikan ka për ne dhe kjo në vetvete është një element që duhet të diskutojmë.
Fjalimi i Vances nuk duhet humbur në kohë dhe harruar, por duhet dëgjuar çdo ditë nga qytetarët dhe institucionet, pasi ajo që duhet të bëjmë nuk është t’i përgjigjemi atij, por vetes dhe së ardhmes sonë. Evropa është bërë jashtëzakonisht e vogël, dhe ajo është kryesisht përgjegjëse për këtë. Institucionet tona funksionojnë me shpejtësi dhe modele të dekadave të tjera dhe zërat e qytetarëve thuajse kurrë nuk gjejnë veshë dëgjues. Problemet në kontinent janë të shumta dhe nuk janë vetëm ekonomike.
Evropianët po reagojnë dhe nuk kanë si ta transformojnë reagimin e tyre në ndryshim dhe përparim. Besimi tek institucionet dhe sistemi politik është lëkundur gjithandej dhe gjithçka duket se varet nga një fije që fërkon vazhdimisht. Ristrukturimi i punëve tona të brendshme duhet të fillojë menjëherë, dhe puna që duhet të bëjmë të gjithë është shumë dhe e vështirë, por është më e nevojshme se kurrë.
Në të ardhmen, jo në të ardhmen e afërt, Vance, i cili vështirë se do të mbetet në historinë amerikane për një kohë të gjatë, mund të quhet njeriu që zgjoi Evropën. Mjafton që “mësimi” që na dha të bëhet udhërrëfyes dhe jo retorikë e lirë “populiste” në rrjetet sociale dhe fushatat elektorale.
Referenca për ministrin gjerman të Mbrojtjes, Pistorius, është një përfundim ideal, jo sepse ai është njeriu që i tha hapur Vances se ne dëgjojmë mësimet e menaxhimit politik, por nuk i pranojmë nga të gjithë, por kryesisht sepse ai pati guximin të pranonte se pavarësisht të metave tona, pavarësisht plagëve dhe plagëve tona, ne nuk jemi rastësisht “Kontinenti i Vjetër”.
