Pas sulmeve gjatë natës kundër dhjetëra objektivave në Iran, Izraeli duket se po vazhdon operacionin ushtarak me sulme të reja. Mediat iraniane raportuan shpërthime në disa qytete. Fabrika e pasurimit të uraniumit në Natans, një nga objektet më të rëndësishme bërthamore të Iranit, thuhet se u vu përsëri në shënjestër.
Sipas raportimeve të mediave, Izraeli ka nisur sulme të reja kundër qyteteve të Tabrizit dhe Shirazit, me më shumë se një milion banorë. Agjencia iraniane e lajmeve Mehr raportoi se një zjarr kishte shpërthyer në aeroportin e Tabrizit si rezultat i sulmeve. Për momentin, as Izraeli dhe as Irani nuk i kanë konfirmuar zyrtarisht këto ngjarje.
Irani flet për shpallje lufte
Sipas deklaratave të veta, ushtria izraelite sulmoi më shumë se 100 objektiva në Iran gjatë natës, duke përfshirë objekte ushtarake dhe bërthamore. Megjithatë, raketat izraelite thuhet se goditën edhe zona banimi, të tilla si ato në kryeqytetin iranian, Teheran.
Ministri i Jashtëm iranian, Abbas Araghutschi, i përshkroi sulmet izraelite si një “deklaratë lufte”. Ai i bëri thirrje Këshillit të Sigurimit të OKB-së që “të adresojë menjëherë këtë çështje”. Irani u përgjigj në mëngjes me sulme me dronë kundër territorit izraelit.
Sulme me dronë kundër Izraelit
Sipas ushtrisë izraelite, u përdorën rreth 100 dronë, por të gjithë u rrëzuan, sipas raporteve të medias. Pasdite, ushtria izraelite raportoi se Irani po vazhdonte sulmet me dronë kundër Izraelit. Udhëheqësi Suprem i Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, e kishte kërcënuar më parë Izraelin me hakmarrje për sulmet. Ai tha se Izraeli duhet të presë “ndëshkim të rëndë”.
Izraeli kishte shpallur gjendje të jashtëzakonshme në pritje të kundërsulmeve të mundshme. Komanda e Frontit të Atdheut urdhëroi mbylljen e shkollave, vendeve të punës dhe bizneseve deri në njoftim të mëtejshëm. Popullsisë iu kërkua të qëndrojë pranë strehimoreve dhe të minimizonte udhëtimet në natyrë.
Në një reagim të mëtejshëm, Ministria e Jashtme izraelite njoftoi se të gjitha ambasadat dhe konsullatat izraelite në të gjithë botën do të qëndrojnë të mbyllura për momentin.
Izraeli raporton vdekjen e shumë ushtarakëve
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu e quajti sulmin ushtarak kundër Iranit një sulm “shumë të suksesshëm”. Sipas ushtrisë izraelite, në sulme u vranë disa pjesëtarë të lartë të ushtrisë iraniane. Midis tyre është Gjeneral Brigada Amir Ali Hadschisadeh, komandant i forcës ajrore të armatosura dhe kreu i programit të raketave të Gardës Revolucionare.
Garda Revolucionare konsiderohet forca elitare e Iranit. Forca Ajrore e IRGC-së është e përfshirë, ndër të tjera, në monitorimin e hapësirës ajrore iraniane dhe kontrollin e arsenalit të raketave balistike të vendit. Edhe mediat iraniane e raportuan vdekjen e Hadschisadehut. Kjo ende nuk është konfirmuar zyrtarisht nga qeveria iraniane.
Ushtria izraelite raportoi se Hadschisadehu nuk ishte i vetmi i vrarë gjatë sulmeve të natës. “Pjesa më e madhe e udhëheqjes së Forcave Ajrore të Gardës Revolucionare Iraniane” u “neutralizua gjatë një takimi në selinë e saj nëntokësore”.
Komandanti i ushtrisë dhe komandanti i Gardës Revolucionare mes të vrarëve
Irani ka konfirmuar zyrtarisht edhe se Komandanti i Shtabit të Përgjithshëm Mohammad Bagheri dhe komandanti i Gardës Revolucionare, Gjenerali Hossein Salami, janë midis të vdekurve nga sulmet izraelite. Khamenei tashmë ka njoftuar pasardhësit e tyre. Në dy dekrete të veçanta, ai emëroi Mohammad Pakpourin si kreun e ri të Trupës së Gardës Revolucionare Islamike dhe Abdolrahim Mousawi si kreun e ri të Ushtrisë.
Përveç personelit ushtarak, të paktën gjashtë shkencëtarë dhe profesorë të shquar të fizikës dhe shkencave bërthamore thuhet se u vranë gjithashtu në sulmet izraelite.
“Dëme të rënda” në uzinën e pasurimit të uraniumit në Natans
Izraeli gjithashtu e konsideron sulmin e tij ndaj uzinës së pasurimit të uraniumit në Natans një sukses. Sipas burimeve të tij, janë goditur edhe objekte nëntokësore të pasurimit të uraniumit, përfshirë “një dhomë pasurimi të uraniumit, dysheme me centrifuga, dhoma elektrike dhe infrastrukturë tjetër.”
Megjithatë, autoriteti bërthamor iranian ka mohuar pretendimet izraelite në lidhje me shkallën e dëmit. Sipas tyre, ato kanë prekur objekte “kryesisht mbi tokë”. Nuk pati të lënduar në sulmin ndaj centralit bërthamor.
Por edhe Drejtori i Përgjithshëm i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), Rafael Grossi, foli për “dëme serioze” në central.
Megjithatë, nuk u zbuluan nivele të larta rrezatimi në vend. Sipas burimeve iraniane, u sulmuan gjithashtu reaktori i ujit të rëndë Arak dhe kompleksi bërthamor Parchin.
Izraeli flet për sulm kundër programit bërthamor iranian
Izraeli e justifikon ndërhyrjen e tij ushtarake kundër Iranit me kërcënimin që paraqet programi bërthamor iranian. Ushtria izraelite ka paralajmëruar se Irani po i afrohet një pragu të pakthyeshëm me riarmatimimin e tij bërthamor. Në muajt e fundit, shërbimet e fshehta kanë ofruar prova se Irani po i afrohet një “pike pa kthim” në përparimin e tij bërthamor program. Ndërkohë, thuhet se Irani është i aftë të “pasurojë uraniumin në një nivel ushtarak, gjë që do t’i lejonte regjimit të zotëronte një armë bërthamore për një kohë të afërt”.
Kryeministri Netanyahu theksoi gjithashtu: “Ne nuk po luftojmë popullin iranian, ne po luftojmë diktaturën iraniane”. Sulmet izraelite kishin “goditur në zemër të pasurimit bërthamor të Iranit”. Sulmi kundër Iranit do të dëmtojë infrastrukturën bërthamore dhe forcën ushtarake të vendit.
Edhe para valës së dytë të supozuar të sulmeve, Netanyahu kishte theksuar se sulmet e natës kundër Iranit ishin vetëm një “goditje fillestare”. “Operacioni” do të zgjasë “për aq ditë sa të jetë e nevojshme” për të eliminuar kërcënimin nga Irani.
Irani fajëson SHBA
Irani gjithmonë ka mohuar se programi i tij bërthamor është për qëllime ushtarake ose se kërkon të zhvillojë një bombë atomike. Ai ka thënë se energjinë bërthamore e do vetëm për qëllime paqësore. Megjithatë, në përgjigje të “sulmit frikacak” të Izraelit, qeveria iraniane deklaroi se veprimet e Izraelit nxorën në pah pse udhëheqësit e Teheranit këmbëngulën në pasurimin e uraniumit, teknologjinë bërthamore në përgjithësi dhe programin e raketave.
SHBA gjithashtu duan të parandalojnë riarmatim të mundshëm bërthamor të Iranit. Për këtë qëllim, SHBA dhe Irani po negociojnë një marrëveshje të re bërthamore. Megjithatë, përshkallëzimi ushtarak midis Izraelit dhe Iranit kërcënon të prishë bisedimet.
Irani i bën SHBA përgjegjëse për sulmet izraelite dhe akuzon qeverinë amerikane se ka pasur njohuri paraprake për operacionin ushtarak. Sipas Ministrisë së Jashtme iraniane, sulmet “nuk mund të ishin kryer pa koordinimin dhe autorizimin e SHBA”. SHBA janë drejtpërdrejt përgjegjëse “për pasojat dhe pasojat e rrezikshme” të sulmeve ushtarake izraelite.
Nga ana e tij, Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, mohoi se Shtetet e Bashkuara kishin marrë pjesë në sulmin izraelit. Ai e paralajmëroi Teheranin kundër sulmit ndaj objekteve ushtarake amerikane. Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, i kishte bërë thirrje Izraelit të përmbahej nga sulmet ndaj Iranit përballë bisedimeve në vazhdim./DW
