Paralajmërim nga ambasadori rus në BE Vladimir Tsizov dhe një dritare shpëtimi për marrëveshjet e Minskut
Stërvitjet ushtarake në Bjellorusi dhe në tokën ruse nuk kanë qenë kurrë të lidhura me të gjithë zhurmën e krijuar artificialisht nga vendet e njohura rreth Ukrainës, tha ambasadori rus në BE menjëherë pas njoftimit se Moska kishte lëvizur përpara në një tërheqje të pjesshme të saj.
Përfaqësuesi i Përhershëm i Federatës Ruse në Bashkimin Evropian që nga viti 2005, Vladimir Tsizov është një nga zërat më të njohur dhe më autoritativ të diplomacisë ruse ndërkombëtarisht.
Në një intervistë telefonike me median greke Kathimerini, nga Brukseli, pas një dite plot zhvillime në lidhje me ukrainën , Z. Tsizov shprehu optimizëm të përmbajtur për përshkallëzimin e krizës, por paralajmëroi me një gjuhë të ashpër se Kievi do të reagonte fuqishëm, Ai thekson se sanksionet e mundshme kundër Rusisë do të prekin kryesisht konsumatorët evropianë dhe shpreh shqetësimin për përdorimin e portit të Aleksandropolis nga NATO kundër vendit të tij.
– Sot njoftoi nga Moska një tërheqje të pjesshme të trupave të saj pranë kufirit ukrainas. A mendoni se rreziku i një episodi lufte tani është zhdukur?
– Stërvitjet ushtarake të zhvilluara në Bjellorusi dhe në territorin rus nuk kanë qenë kurrë të lidhura me gjithë këtë zhurmë që u krijua artificialisht nga vendet e njohura rreth Ukrainës. Do të thosha se vetëm dy vende qëndruan të matura dhe nuk morën pjesë në këtë rrezikim: Rusia dhe Ukraina. Nga Kievi nuk dëgjuam ndonjë shqetësim të veçantë për rrezikun e pushtimit, vetëm ankesa dhe shqetësime për dëmin ekonomik që i shkaktoi vendit nga fushata e zhurmshme e Perëndimit.
Duma ruse votoi sot propozimin drejtuar presidentit Putin për të njohur Republikat e vetëshpallura Popullore të Donetskut dhe Luhanskut. Mendoni se ka mundësi që presidenti ta pranojë propozimin? A nuk do të thotë kjo se marrëveshjet e Minskut kanë vdekur dhe se Rusia mbështet një gjymtim të ri të hapësirës kombëtare të Ukrainës?
– U votua një propozim i Parlamentit, siç thatë ju, por kjo nuk do të thotë që Presidenti Putin do ta pranojë automatikisht. Unë mendoj, bazuar në atë që di, se ka ende mundësi për të shpëtuar marrëveshjet e paqes të Minskut, nëse sigurisht ato zbatohen rreptësisht nga Kievi. Sepse problemi është se Kievi nuk i zbaton marrëveshjet. Zyrtarët nga njëra anë thonë se do t’i zbatojnë, nga ana tjetër se zbatimi i tyre do të nënkuptonte shkatërrimin e Ukrainës. Presidenti Zelensky, për shembull, tha muaj më parë se nuk i pëlqenin marrëveshjet, por i duronte sepse ato ishin leva e vetme për të ruajtur sanksionet kundër Rusisë. Është e vështirë të komunikosh me këta njerëz. Pak ditë më parë, përfaqësuesit e katër vendeve të procesit të paqes të Normandisë (Rusia, Ukraina, Gjermania, Franca) u takuan në Berlin.
– Në një intervistë të fundit me Guardian ju thatë se Rusia nuk ka ndërmend të pushtojë Ukrainën, por do të detyrohet të përgjigjet nëse do të ketë një sulm ndaj shtetasve rusë në Donbas. Amerikanët thonë se është Rusia ajo që po përgatit një sulm të rremë për të justifikuar një pushtim të paracaktuar. Çfarë të besosh?
– Amerikanët gënjejnë dhe jo për herë të parë. Ju e njihni të kaluarën e tyre me fabrikimin e lajmeve të rreme për luftë, nga incidenti në Gjirin Tonkin në Vietnam e deri te armët e pretenduara të shkatërrimit në masë të Sadam Huseinit në Irak dhe gënjeshtrat për vrasjen e fëmijëve me armë kimike në Siri. Rusia nuk kishte plane apo interesa për të pushtuar Ukrainën në asnjë moment. Sigurisht, nëse ajo sulmohet, ajo do të duhet të përgjigjet – një e drejtë e njohur nga Karta e Kombeve të Bashkuara. Gjithashtu, nëse do të ketë një gjakderdhje nga forcat e Kievit kundër shtetasve rusë në rajonin e Donbass, Rusia nuk mund të qëndronte indiferente.
Në takimin e djeshëm me kancelarin Soltz, Presidenti Zelensky u zotua për zbatimin e marrëveshjeve të Minskut dhe tha se kërkesa e vendit të tij për anëtarësim në NATO mund të jetë një ëndërr e pamundur. A mendoni se zbatimi i Minskut dhe mos-anëtarësimi i Ukrainës në NATO do të ishte një bazë e mjaftueshme për një zgjidhje politike të çështjes së Ukrainës dhe për një kompromis historik Rusi-Perëndim?
– Zgjerimi i NATO-s është një çështje që shkon përtej dimensionit ukrainas. Ajo ka të bëjë me të gjithë Evropën dhe më gjerë zonën euroatlantike. Zgjidhja ideale, nga këndvështrimi ynë, do të ishte vetëshpërbërja e NATO-s, e cila, pas vdekjes së Traktatit të Varshavës, nuk ka më arsye të ekzistojë. Sigurisht, atëherë ata gjetën një arsye të përkohshme të ekzistencës me luftën në Afganistan. Por Afganistani erdhi dhe shkoi, ishte një dështim i plotë. Sot NATO nuk ka asnjë mision, është një mekanizëm ushtarak i ngritur në mesin e shekullit të njëzetë për t’i shërbyer qëllimeve që nuk ekzistojnë më. Zgjerimi nuk rrit sigurinë e anëtarëve të NATO-s, përkundrazi, ata kolektivisht bëhen vatra tensioni. Çështja e zgjerimit, e ngritur nga Rusia, nuk ka të bëjë vetëm me Ukrainën. Është edhe Gjeorgjia ajo që ka shprehur dëshirën për anëtarësim, janë edhe raketat dhe mjetet ushtarake që vendosen në Bullgari dhe Rumani, pranë territoreve ruse. Nëse këto probleme zgjidhen me garanci ligjërisht të detyrueshme, atëherë mund të flasim për siguri më të qëndrueshme evropiane.
Evropianët, së bashku me amerikanët, po flasin për sanksione dërrmuese ekonomike kundër Rusisë në rast të ndërhyrjes ushtarake në Ukrainë. Sa të shqetësuar jeni për këto deklarata dhe si do të reagojë Rusia nëse kërcënimet bëhen realitet?
– Kemi dëgjuar aq shumë nga Perëndimi për sanksione kundër Rusisë në rast pushtimi, por nuk kemi dëgjuar asgjë alternative, pozitive, për zhvillimin e marrëdhënieve të bashkëpunimit me Rusinë në rast mospushtimi. Rusia ishte në shënjestër të rreth 160 vendimeve të SHBA-së dhe BE-së. dhe të tjera për sanksione të cilat megjithatë nuk patën një efekt shkatërrues në ekonominë tonë. Tani, nëse vazhdojnë me kërcënimet e tyre të reja, dëmi më i madh nuk do të jetë për Rusinë, por për qytetarët evropianë. Mendoni, kush do të vuajë nëse ndërpriten lidhjet energjetike midis Rusisë dhe vendeve evropiane?
– Pra, po më thoni se mund të ndërprisni flukset e energjisë në Evropë si hakmarrje?
– Siç e dini, tubacionet që transportojnë gazin dhe naftën rus në Evropë janë ndërtuar gjatë Luftës së Ftohtë. Asnjëherë, as në momentet e tensionit më të madh midis SHBA-së dhe BRSS, nuk është ndërprerë rrjedha e hidrokarbureve ruse në Evropë. Tani amerikanët po bëjnë presion mbi Nord Stream 2. Rusia në çdo rast do të gjejë klientë të tjerë për të shitur gazin e saj, ata që do të dëmtohen janë evropianët.
Aleksandropolis dhe NATO
– Porti i Aleksandoupolis përdoret intensivisht nga P.N. për të forcuar krahun lindor të NATO-s në krizën aktuale. Mendoni se kjo rëndon mbi marrëdhëniet greko-ruse dhe në përgjithësi si e gjykoni qëndrimin grek ndaj ukrainasit?
– Sigurisht që nuk jemi të kënaqur me atë që po ndodh në portin e Aleksandropolis. Kjo që thatë po bëhet, dhe pajisje ushtarake po transportohen në Ukrainë, megjithëse armët transportohen kryesisht nga ajri, nga Britania dhe vendet e Evropës Lindore. Ne do të preferonim që Greqia as të mos marrë pjesë në NATO, por nëse merr, ne e konsiderojmë me kujdes se çfarë roli luan në kontekstin e saj, duke e ditur se nuk ka një rol vendimtar në vendimmarrje. Natyrisht, e gjithë kjo nuk ndihmon zhvillimin e marrëdhënieve dypalëshe. Shpresojmë që në të ardhmen të ketë qasje të shëndosha që do të marrin parasysh marrëdhëniet tradicionale.
/5Pyetjet.al
