Pas vitesh mohimi dhe hezitimi, udhëheqja e SHBA-së dhe NATO-s më në fund po zgjohen nga kërcënimi i konfliktit të armatosur që buron nga Beogradi dhe Moska në Ballkanin Perëndimor. Përforcimet e planifikuara të NATO-s në rajon janë pjesë e një përpjekjeje më të gjerë për të penguar dhe mbrojtur kundër çdo kërcënimi ushtarak nga Rusia dhe “vëllai i saj i vogël serb”.
Bllokimi i fundit i Kongresit të SHBA për ofrimin e më shumë ndihmë ushtarake për Ukrainën ka bindur disa anëtarë të NATO-s se duhet të përgatiten për një luftë më të drejtpërdrejtë me Rusinë. Ministrat e mbrojtjes të Mbretërisë së Bashkuar, Gjermanisë, Polonisë, Norvegjisë dhe disa aleatëve të tjerë po punojnë për të hartuar plane emergjente për një konflikt në përshkallëzim. Paralajmërimet e tyre tërheqin vëmendjen për faktin se pa Shtetet e Bashkuara, Evropa aktualisht është ushtarakisht e papërgatitur dhe e pajisur keq.
Në mënyrë paradoksale, për shkak të mosveprimit të Kongresit Amerikan në javët e fundit, Evropa po bëhet serioze vdekjeprurëse për mbrojtjen e saj. Disa vende të NATO-s janë riangazhuar për të rritur shpenzimet e mbrojtjes, prodhimin e armëve dhe ndihmën ushtarake për Kievin. Me 4% të PBB-së së saj, shpenzimet e mbrojtjes së Polonisë tani janë më të larta se ato të SHBA-së dhe të gjitha vendeve të tjera të NATO-s. Për më tepër, Franca ka filluar të marrë një rol më të fortë udhëheqës dhe presidenti Emanuel Macron ka njoftuar planet për të vendosur trupa në Ukrainë dhe për t’u përgatitur për një “konflikt me intensitet të lartë në Evropë”. Vende të tjera në Evropën Qendrore Lindore dhe Skandinavi janë shprehur pro propozimit të Macron.
Ballkani po njihet gjithnjë e më shumë si strategjikisht i rëndësishëm në konfliktin në rritje me Rusinë dhe është pjesë e procesit të planifikimit të NATO-s kundër kërcënimeve të reja. Ripërtëritja e NATO-s përfshin disa komponentë, duke përfshirë rihapjen zyrtare të bazës ajrore shqiptare të Kuçovës, e cila synohet të bëhet një qendër moderne për operacionet ajrore të aleancës në gadishull. Ai gjithashtu do të mbështesë logjistikën, operacionet ajrore, stërvitjen dhe stërvitjet e Shqipërisë dhe do të ushtrojë fuqi në vendet fqinje të NATO-s, si dhe në Kosovë dhe Bosnje-Hercegovinë.
Sipas Sekretarit të Përgjithshëm Jens Stoltenberg, NATO po planifikon gjithashtu një rritje të përhershme të trupave në Ballkanin Perëndimor. Misioni i KFOR-it në Kosovë aktualisht përfshin mbi 4500 ushtarë nga 27 vende. Pas sulmit të armatosur nga milicitë serbe në veri të Kosovës shtatorin e kaluar, qindra forca shtesë u dislokuan në vend nga Mbretëria e Bashkuar dhe Rumania. Në atë kohë, inteligjenca amerikane raportoi gjithashtu se forcat serbe, duke përfshirë artilerinë e avancuar, tanket dhe njësitë e mekanizuara të këmbësorisë, po grumbulloheshin përgjatë kufijve të Kosovës dhe dukej se ishin të përgatitura për një pushtim. Megjithëse ky kërcënim i menjëhershëm është zbutur, ka pak besim tek Uashingtoni për qëllimet e ardhshme të Beogradit.
Hapi i ardhshëm i NATO-s do të jetë rritja e përhershme e numrit të forcave të saj shumëkombëshe në rajon për të parandaluar përshkallëzimin e ardhshëm nga Beogradi ose provokimet e armatosura nga agjentët ose përfaqësuesit e Moskës. Ai vendos një batalion shtesë të forcave rezervë në gatishmëri të lartë, në mënyrë që ato të mund të dislokohen nëse është e nevojshme dhe niveli i kërcënimit mbetet i lartë gjatë gjithë luftës ruso-ukrainase.
Përveç mbrojtjes së Kosovës, NATO ka rritur edhe angazhimin e saj për mbrojtjen e integritetit territorial të Bosnje-Hercegovinës dhe eliminimin e ndërhyrjes së huaj ruse. Stoltenberg është shprehur qartë kundër “retorikës secesioniste dhe përçarëse” të mbështetur nga Kremlini në Banja Luka, e cila synon të destabilizojë rajonin dhe të shkëpusë vëmendjen e botës nga pushtimi i Moskës në Ukrainë. Stoltenberg kritikoi gjithashtu entitetin serb për bllokimin e aplikimit të Sarajevës për anëtarësim në NATO, të cilin Rusia e refuzon me forcë. Pranimi i Bosnjë-Hercegovinës dhe Kosovës në NATO në vitet e ardhshme do të rrisë sigurinë në rajon dhe do t’u mundësojë të dyja vendeve të ndërtojnë forca moderne ushtarake për t’u mbrojtur kundër ekspansionizmit serb. Kërcënimet ushtarake të Beogradit kundër Prishtinës i japin shtysë çështjes për armatosjen më të mirë të forcave të sigurisë së Kosovës dhe transformimin e tyre në një ushtri të aftë për NATO-n. Miratimi i fundit i Departamentit Amerikan të Shtetit për shitjen e 246 raketave Javelin për Kosovën do t’i mundësojë Prishtinës të mbrojë pavarësinë dhe integritetin e saj territorial dhe së shpejti do të pasojnë më shumë pajisje.
Për të përmirësuar gatishmërinë e saj për të luftuar Rusinë dhe aleatët dhe përfaqësuesit e saj, NATO po krijon gjithashtu një “Shengen ushtarak” në të gjithë Evropën për të lehtësuar lëvizjen e lirë të trupave dhe burimeve të aleancës përtej kufijve. Kjo kapërcen rregulloret kombëtare dhe pengesat burokratike që kufizojnë lëvizshmërinë ushtarake dhe rrezikojnë kohën e reagimit të aleancës në rast krize. Disa qeveri ballkanike kanë bërë thirrje për përfshirjen e tyre në “Shengenin ushtarak”. Nëse Serbia kërkon konflikt ushtarak në rajon, NATO duhet të përgatitet për të penguar atë kërcënim dhe për të mposhtur forcat e Beogradit edhe më tërësisht se sa bëri gjatë çlirimit të Kosovës në 1999. /Geopost/
