Çmenduria e çmimit të karburantit

Nga Armand Mala

Të gjithë jemi dëshmitarë që në këto ditë të fundit çmimi i karburantit po rritet në mënyrë drastike.

Rritja tashme nuk është më me 1 apo 2 leke për litër sikundërs jemi mësuar, por ndryshon me 30-40 lekë për litër ndërkohë që ju udhëtoni nga njëra pikë e karburantit në pikën tjetër. Aktualisht jemi duke u përballur me rekorde historike të çmimit të karburantit, tabelat janë stampuar në 250-260 leke/ litër.

Po përse kushton kaq shumë karburanti?

Janë disa arsye që ndikojnë në rritjen e çmimit.

Normalisht arsyeja kryesore është çakordimi total i tregjeve globale si rezultat i luftës në Ukrainë, ku çmimi i naftës bruto pësoi një rritje 40-45% duke kapur shifrat $120 për fuçi nga një çmim $80-$90 që ishte vetëm 1 muaj më parë.

Paniku i krijuar në mbarë boten, gjithashtu është një arsye shumë e fortë. Në situatë paniku burimet e energjisë janë thelbësore, dhe si një i tillë, karburanti, ndikohet masivisht nga paniku dhe pasiguria qe po mbizotëron botën. Arsye të tjera janë: pandemia, sanksionet ndaj Rusisë, etj.

Arsyet e mësipërme janë në nivel global dhe nga ato faktorë prekemi të gjithë. Në vendin tonë përveç faktorëve të mësipërm që janë jashtë kontrollit të qeverisë tonë, janë dhe disa elemente që qeveria mund të ndërhyjë. Kujtojmë që për çdo litër nafte të tregtuar në vendin tonë, qeveria grumbullon:

• Akcizë 37 lekë/litër.
• Taksë qarkullimi 27 lekë/litër.
• Takse karboni 3 lekë/litër
• Të tjera taksa (rilicencimi, markimi, skanimi, etj) 9-12 lekë/litër.
• TVSH 20%
• TAKSE ABUZIMI (po e bëj bold këtë, pasi për rritjen e kordinuar me 30-40 lekë për liter nga të gjithë operatorët njëherazi brenda pak oresh nuk gjej dot shpjegim tjetër)

Duke bërë një verifikim të çmimeve në rajon (shiko tabelën në fund), vëmë re që në të gjitha shtetet çmimi i karburanteve ka pësuar rritje domethënëse, dhe në një mënyrë a një tjetër duhet gjithsecili nga ne të marrë masat (në nivel mikroekonomik) ta përballojmë me sukses këtë situatë.

A mundet që arsyet e mësipërme ti japin qeverisë legjitimitetin të rrijë duar kryq?

Në mënyrë absolute jo! E para, pa u futur fare në analizë të çmimit të karburantit dhe në zërat e taksave që rëndojnë atë, prisnim nga Ministri apo Kryeministri qe minimalisht të kërcënonte me hetim këdo operator që abuzon çmimet e karburantit…kjo nuk ndodhi. Në vend të kësaj qeveria zgjodhi të na tregojë që jemi në luftë e që gjithsecili nga ne duhet të “shtrëngojë dhëmbët”, që për të kaluar këtë moment të vështirë të gjithë duhet të sakrifikojmë diçka. Pa dashur të kapemi me fjalët “që për të kaluar këtë moment të vështirë të gjithë duhet të sakrifikojmë diçka”, a nuk duhet qe edhe qeveria të sakrifikojë diçka, ndoshta duke parë nivelet e taksimit të karburantit? A nuk duhet që edhe tregtuesit e karburanteve duhet të sakrifikojnë diçka? Te paktën të sakrifikojnë pak nga “Taksa e Abuzimit”, pasi të kërkojmë që të sakrifikojnë nga marzhi i tyre i fitimit më duket i tepërt në këto ditë “kaq të vështira” për ta.

Sa për statistike vetëm 60% e karburantit shkon për konsum për vënien në lëvizje të motomjeteve, pjesa tjetër prej 40% është lëndë e parë për shumë industri përpunuese, prandaj me shtrenjtimin e karburantit duhet të presim shtrenjtim në çdo hallkë ku ai është input në mënyrë të drejtpërdrejtë, e disi më pak ne ato industri ku nuk është në mënyrë direkte.

/ Monitor