Tensionet gjeopolitike në Evropën Lindore mund të kenë qenë të larta prej vitesh, por pushtimi rus i Ukrainës është një ndryshim paradigme në rendin evropian të sigurisë pas Luftës së Ftohtë, sipas analistëve të Moody’s.
Agjencia e vlerësimit kërkon të identifikojë vendet që janë më të cenueshme ndaj rrezikut gjeopolitik, por edhe ato që përballen me rreziqe fiskale nga kalimi i pasojës në rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes.
Sipas analizës, vendet që përballen me rreziqet më të mëdha gjeopolitike janë Estonia, Letonia, Lituania, Polonia dhe Finlanda. Këto rreziqe lindin;
(1) nga kufiri i tyre i përbashkët me Rusinë,
(2) nga pozicioni i tyre gjeografik dhe strategjik përballë Kaliningradit ose Shën Petersburgut,
(3) sepse ata janë ish anëtarë të Bashkimit Sovjetik ose të Perandorisë Ruse
(4) nga prania e pakicave ruse dhe/ose
(5) nga pjesëmarrja ose jo e tyre në NATO.
“Zhvillimet e fundit kanë rritur qartë rrezikun e një konflikti të armatosur me Rusinë që të përshkallëzohet në Bashkimin Evropian”, thanë analistët e Moody’s.
Implikimet buxhetore
Përballë këtij rreziku, zhvendosja e qeverive evropiane drejt shpenzimeve më të larta të mbrojtjes është tashmë e dukshme. Gjermania synon të shpenzojë 100 miliardë euro në vitet e ardhshme, duke rikthyer një periudhë të gjatë të nën-investimit në këtë sektor dhe duke e ndihmuar atë të përmbushë objektivin e mbrojtjes të NATO-s prej më shumë se 2% të PBB-së.
Sipas analistëve të Moody’s, shpenzimet shtesë do të rrisin huamarrjen e qeverisë dhe do të rrisin borxhin/PBB-në me rreth 2.5 pikë përqindjeje. Megjithatë, shpenzimet e tjera që lidhen me këtë krizë dhe rritja më e ulët njihen si faktorët që kontribuojnë më shumë në rritjen e parashikuar të borxhit prej afër 70% të PBB-së në vitet e ardhshme.
Cilat vende të tjera do të ndjekin? Pas Gjermanisë, Moody’s pret që presioni të intensifikohet ndaj vendeve të tjera që nuk arrijnë objektivin e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes prej 2% të PBB-së, gjë që pritet të pengojë rregullimin fiskal dhe uljen e borxhit.
Vendet që përballen me rreziqet më të mëdha janë ato që tashmë kanë nivele të larta borxhi dhe janë më shumë se 2% e PBB-së në shpenzimet e mbrojtjes. Si rezultat, rreziqet më të mëdha fiskale janë në Itali, Spanjë, Belgjikë dhe Portugali, nëse vendosin të ndjekin shembullin e Gjermanisë dhe të rrisin shpenzimet e mbrojtjes.
